Το ανοσοποιητικό σύστημα έχει αρκετά κομμάτια που συνεργάζονται μεταξύ τους προκειμένου να προστατεύσουν τον οργανισμό από τους εξωτερικούς εισβολείς. Ένα από τα σημαντικότερα είδη ανοσιακών κυττάρων που χρησιμοποιούνται από το ανοσοποιητικό σύστημα είναι τα Τ λεμφοκύτταρα ή Τ κύτταρα. Τα κύτταρα αυτά αποτελούν τον πυρήνα της επίκτητης ανοσίας, του συστήματος δηλαδή που συντονίζει την ειδική ανοσιακή απόκριση για συγκεκριμένα παθογόνα.
Μία επιστημονική ομάδα από τις ΗΠΑ και την Κίνα ανακάλυψε προσφάτως ότι ο COVID-19, δηλαδή η νόσος που προκαλεί ο ιός SARS-CoV-2, μπορεί να επηρεάσει τα Τ λεμφοκύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος. Η ανακάλυψη αυτή αναδεικνύει τις σημαντικές επιδράσεις του νέου κορονοϊού, ο οποίος φαίνεται ότι έχει την ικανότητα να επηρεάσει τη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος, περιορίζοντας έτσι την ικανότητα του οργανισμού να αντιμετωπίσει τη λοίμωξη.
Ο Νέος Κορονοϊός
Οι κορονοϊοί είναι γνωστοί από το 1930. Οι περισσότεροι από αυτούς προκαλούν ήπια νόσηση, όπως για παράδειγμα το κοινό κρυολόγημα. Ωστόσο, τρεις κορονοϊοί που εμφανίστηκαν τα τελευταία χρόνια συνδέθηκαν με σοβαρά νοσήματα. Ο λόγος φυσικά για τους SARS-CoV, MERS-CoV και SARS-CoV-2. Ο ιός SARS-CoV προκάλεσε μία επιδημία στην Κίνα το 2002, ενώ ο MERS-CoV προκάλεσε μία μικρή επιδημία στη Σαουδική Αραβία το 2012. Τέλος, ο γνωστός μας SARS-CoV-2 ευθύνεται για την πανδημία του COVID-19 που αντιμετωπίζουμε σήμερα.
Συγκριτικά με το χάος που προκάλεσε ο SARS-CoV-2, οι επιδημίες των SARS και MERS είχαν πολύ μικρότερη κλίμακα. Μέσα σε λίγους μήνες, ο COVID-19 οδήγησε αρκετές χώρες στην εφαρμογή αυστηρών μέτρων, επιβαρύνοντας σημαντικά τις οικονομίες και κατακλύζοντας τα συστήματα υγείας.
Εν τω μεταξύ, αρκετοί επιστήμονες παγκοσμίως προσπαθούν να κατανοήσουν τους μηχανισμούς δράσης του SARS-CoV-2 με σκοπό να αναπτύξουν μία αποτελεσματική θεραπεία. Η ανακάλυψη των ερευνητών της παρούσας μελέτης, ωστόσο, προσφέρει σημαντικά δεδομένα που ενισχύουν τις παραπάνω προσπάθειες, καθώς δείχνει ότι ο νέος κορονοϊός μπορεί να καταστρέψει ισχυρά κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος, τα οποία υποτίθεται ότι βοηθούν στην αντιμετώπισή του.
Τα Κύτταρα ως Όμηρος
Οι επιστήμονες από το Fudan University στη Σαγκάη και το New York Blood Centre στις ΗΠΑ εξέτασαν τις επιδράσεις του ιού σε καλλιέργειες Τ λεμφοκυττάρων. Τα Τ λεμφοκύτταρα είναι αυτά που ταυτοποιούν και αντιμετωπίζουν τους εξωτερικούς εισβολείς.
Τα αποτελέσματα της έρευνας δημοσιεύτηκαν στο επιστημονικό περιοδικό Cellular & Molecular Immunology.
Οι επιστήμονες απομόνωσαν ένα κύτταρο που είχε μολυνθεί με τον ιό και εισήγαγαν σε αυτό τοξικές χημικές ουσίες. Οι ουσίες αυτές κατέστρεψαν τόσο το κύτταρο όσο και τον ιό.
Προς έκπληξή τους, οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι όταν ο κορονοϊός ήρθε σε επαφή με τα Τ κύτταρα, η πρωτεΐνη spike του ιού προσκολλήθηκε στην κυτταρική μεμβράνη των Τ κυττάρων. Στη συνέχεια, τα γονίδια του ιού εισήλθαν στο Τ κύτταρο και περιόρισαν σημαντικά τη δράση του.
Η επιστημονική ομάδα εξέτασε στη συνέχεια αν αυτό συμβαίνει και με άλλους κορονοϊούς. Για το σκοπό αυτό εξέτασε τον ιό SARS και διαπίστωσε ότι ο ιός δεν έχει την ικανότητα να μολύνει τα Τ κύτταρα. Οι επιστήμονες θεωρούν ότι ο ιός SARS-CoV, ο οποίος προκάλεσε την επιδημία του 2002-2003, δεν έχει την ίδια ικανότητα προσκόλλησης στα Τ κύτταρα με τον SARS-CoV-2. Ως αποτέλεσμα, μπορεί να μολύνει μόνο κύτταρα που φέρουν συγκεκριμένους υποδοχείς, όπως για παράδειγμα αυτοί του ACE2. Τα Τ κύτταρα φέρουν ένα μικρό μόνο αριθμό ACE2 υποδοχέων.
Ο μηχανισμός που αποκάλυψε η παρούσα μελέτη σχετικά με τις επιδράσεις του SARS-CoV-2 στα Τ κύτταρα μπορεί πιθανώς να εξηγήσει γιατί ο ιός εξαπλώνεται τόσο γρήγορα παγκοσμίως. Μπορεί επίσης να εξηγήσει γιατί ορισμένες πληθυσμιακές ομάδες διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο θανάτου από τη λοίμωξη, όπως για παράδειγμα οι ηλικιωμένοι άνω των 65, οι ανοσοκατεσταλμένοι και οι ασθενείς με συνυπάρχουσες παθήσεις, όπως ο διαβήτης, η υπέρταση, οι καρδιοπάθειες και οι πνευμονοπάθειες.
Συνεχίζοντας την έρευνά τους, οι επιστήμονες παρατήρησαν ότι οι ασθενείς που κατέληξαν από COVID-19 είχαν αντίστοιχες βλάβες στα Τ λεμφοκύτταρα με αυτούς που παρατηρούνται στους ασθενείς που πάσχουν από HIV ή SARS. Τέλος, διαπίστωσαν ότι αντίθετα με τον HIV ο οποίος προκαλεί παραγωγή ελαττωματικών Τ λεμφοκυττάρων, ο νέος κορονοϊός δεν πολλαπλασιάζεται και καταστρέφεται μαζί με τα Τ κύτταρα τα οποία προσβάλλει.