Τι πιθανότητα έχει να καταλήξει ένας ασθενής που μολύνεται με τον ιό SARS-CoV-2; Παρά τον σημαντικό όγκο των δεδομένων από τις διάφορες χώρες, ακόμα δεν μπορούμε να δώσουμε μία σαφή απάντηση στο παραπάνω ερώτημα.
Αυτό που γνωρίζουμε προς το παρόν είναι ότι ο κίνδυνος θανάτου εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, μεταξύ των οποίων η ηλικία, το φύλο, η γενικότερη υγεία και η φροντίδα που μπορεί να λάβει ο ασθενής εφόσον νοσήσει. Με άλλα λόγια, η θνησιμότητα του COVID-19 διαφέρει ανάλογα με την περιοχή, αλλά και ανάλογα με το στάδιο της πανδημίας.
Στη Μεγάλη Βρετανία, η θνησιμότητα του COVID-19 ήταν περίπου 9% στις 2 Απριλίου, ενώ στην Ιταλία ήταν 12% και στη Γερμανία 1%.
Τα παραπάνω νούμερα ωστόσο, δεν προσδιορίζουν ακριβώς ποια είναι η θνησιμότητα του COVID-19.
Για τον υπολογισμό της θνησιμότητας είναι λάθος να χρησιμοποιήσουμε την αναλογία ανάμεσα στο συνολικό αριθμό των κρουσμάτων και τον συνολικό αριθμό των θανάτων, καθώς με τον τρόπο αυτό δεν λαμβάνουμε υπόψη μας τον αριθμό των ασθενών που νοσούν αυτή τη στιγμή από τον ιό και τελικά θα καταλήξουν. Στις αρχές του Μαρτίου, για παράδειγμα, χρησιμοποιώντας τον παραπάνω τρόπο υπολογισμού, η Κορέα είχε 0.6% θνησιμότητα από τον COVID-19. Ο αριθμός αυτός αυξήθηκε αργότερα με αποτέλεσμα να φτάσει το 1.7%. Εξετάζοντας μόνο τους ασθενείς που είτε ανάρρωσαν είτε κατέληξαν από τον ιό, η θνησιμότητα του COVID-19 στη χώρα αυτή ήταν 2.9%.
Οι διαφορές στα ποσοστά θνησιμότητας για κάθε χώρα μπορεί να επηρεάζονται επίσης από το συνολικό αριθμό των ηλικιωμένων που μολύνθηκαν, σύμφωνα με τη Melinda Mills από το Leverhulme Centre for Demographic Science της Μεγάλης Βρετανίας. Στη Νότια Κορέα και τη Γερμανία, οι περισσότεροι ασθενείς που νόσησαν από τον ιό στην αρχή της επιδημίας ήταν νεαροί.
Σύμφωνα με τις παρούσες εκτιμήσεις, όπως υπολόγισαν η Mills και οι συνεργάτες της, αν μολυνθεί το 10% του συνολικού πληθυσμού (61 εκατομμύρια) στην Ιταλία, θα έχουμε συνολικά 302.530 θανάτους, καθώς τα ποσοστά των ηλικιωμένων στη χώρα αυτή είναι πολύ υψηλά. Αντίθετα, αν μολυνθεί το ίδιο ποσοστό στη Νιγηρία, όπου ο πληθυσμός έχει μικρότερη ηλικία, θα καταλήξουν μόλις 142.058 από τα 191 εκατομμύρια κατοίκων.
Μία άλλη παράμετρος είναι ο συνολικός αριθμός των ασυμπτωματικών ή των ασθενών με ήπια συμπτώματα που δεν διαγιγνώσκονται ποτέ. Αν ο αριθμός αυτός είναι μεγάλος, τότε η θνησιμότητα του ιού θα είναι πολύ χαμηλότερη από αυτή που φαίνεται στα ποσοστά. Ορισμένες χώρες, όπως Η Μεγάλη Βρετανία και η Ελλάδα έχουν περιορίσει σε μεγάλο βαθμό τις διαγνωστικές εξετάσεις για τον COVID-19 με αποτέλεσμα αρκετά ήπια περιστατικά να μην διαγιγνώσκονται. Αντίθετα, σε χώρες όπως η Γερμανία και η Νότια Κορέα έχει εξεταστεί ένα μεγαλύτερο κομμάτι του πληθυσμού, επομένως έχουμε μία πιο σαφή εικόνα.
Ο Julien Riou από το Πανεπιστήμιο της Βέρνης στην Ελβετία υποστήριξε ότι σήμερα ανιχνεύονται όλα τα περιστατικά του COVID-19 στα άτομα άνω των 80 ετών. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της ομάδας του, η θνησιμότητα στην Ιταλία είναι σχεδόν 3.3%, ξεκινά από 1% στις ηλικίας 50-59 και φτάνει σχεδόν το 90% σε αυτούς άνω των 80. Για την Κίνα και την Ισπανία, η θνησιμότητα κυμαίνεται επίσης κοντά στο 3%.
Μία άλλη ερευνητική ομάδα, με επικεφαλής τον Jason Oke από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης υποστηρίζει ότι αρκετοί από τους θανάτους που έχουν αποδοθεί στον κορονοϊό, στην πραγματικότητα αποδίδονται σε άλλα αίτια. Η ομάδα αυτή τόνισε ότι αν ο αριθμός των θανάτων στην Ιταλία είναι υψηλός (σύμφωνα με τα δεδομένα του EuroMOMO, ενός οργανισμού παρακολούθησης της δημόσιας υγείας), είναι χαμηλότερος από τον αριθμό των θανάτων που παρατηρήθηκαν το 2016 από τον ιό της γρίπης. Οι ίδιοι επιστήμονες υποστηρίζουν μάλιστα ότι τα ποσοστά θνησιμότητας από τον COVID-19 είναι κάτω από 0.1%.
Πρέπει να τονιστεί στο σημείο αυτό ότι το EuroMOMO ανακοίνωσε προσφάτως στην ιστοσελίδα του ότι τα στατιστικά δεδομένα θα πρέπει να ερμηνεύονται με προσοχή και να μην βιαζόμαστε να καταλήξουμε σε συμπεράσματα αντίστοιχα με αυτά της παραπάνω ομάδας.
Αρκετές χώρες ή περιοχές δηλώνουν επίσης ψευδή στοιχεία σχετικά με τη θνησιμότητα από τον COVID-19. Για παράδειγμα, το Nembro, μία πόλη της Ιταλίας ανέφερε συνολικά 158 θανάτους φέτος, ενώ κάθε χρόνο στην πόλη καταγράφονται κατά μέσο όρο 35 θάνατοι. Μόλις οι 31 από τους παραπάνω θανάτους αποδόθηκαν στον COVID-19.
Προς το παρόν δεν μπορούμε να γνωρίζουμε με βεβαιότητα ποια είναι τα ποσοστά θνησιμότητας από τον COVID-19. Όταν αρχίσουν να γίνονται εξετάσεις αντισωμάτων, θα γνωρίζουμε καλύτερα ποιος είναι ο πραγματικός αριθμός των ασθενών που δεν διαγνώστηκαν και θα μπορούμε να προσδιορίσουμε καλύτερα τη θνησιμότητα του COVID-19.
Βιβλιογραφία: New Scientist