Εμβόλια COVID-19: Μετά τη 2η Δόση οι Περισσότερες Ανεπιθύμητες Ενέργειες

Αν και δεν είναι λίγοι αυτοί που ανέφεραν ανεπιθύμητες ενέργειες μετά τη λήψη της 1^ης δόσης των εμβολίων της COVID-19, στη συντριπτική πλειοψηφία των εμβολιασμένων ατόμων οι ανεπιθύμητες ενέργειες εμφανίζονται μετά τη 2^η δόση.

Οι τελευταίες, είναι γενικά ευπρόσδεκτες καθώς αποτελούν ένδειξη ότι το εμβόλιο έχει προκαλέσει ανοσιακή απόκριση. Ο πυρετός, για παράδειγμα, δείχνει ότι έχει ενεργοποιηθεί και ξεκινά η διαδικασία που θα οδηγήσει στην παραγωγή αντισωμάτων.

Εκατομμύρια Δόσεις, Ελάχιστες Ανεπιθύμητες Ενέργειες στην 1^η Δόση

Μέχρι σήμερα, έχουν χορηγηθεί ήδη εκατομμύρια δόσεις των εμβολίων της COVID-19, με αρκετούς να έχουν κάνει ήδη και τις 2 δόσεις.

Λόγω της μεγαλύτερης διαθεσιμότητας του συγκεκριμένου εμβολίου, οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν κάνει το εμβόλιο της Pfizer.

Το εμβόλιο αυτό χρησιμοποιεί την τεχνολογία του mRNA και ενεργοποιεί το ανοσοποιητικό σύστημα προκειμένου να ξεκινήσει η παραγωγή αντισωμάτων για την πρωτεΐνη ακίδα που βρίσκεται στην εξωτερική επιφάνεια του SARS-CoV-2.

Η 1^η δόση του εμβολίου «εκπαιδεύει» το ανοσοποιητικό σύστημα με σκοπό να αναπτυχθούν τα κατάλληλα αντισώματα και Τ λεμφοκύτταρα τα οποία θα μπορούν να αναγνωρίσουν τον ιό σε μία μελλοντική έκθεση. Η δεύτερη δόση ισχυροποιεί την παραπάνω ανοσιακή απόκριση.

Αναμενόμενες Ανεπιθύμητες Ενέργειες

Κατά την υποβολή των δεδομένων στο FDA των ΗΠΑ και το EMA της Ευρώπης για την έγκριση των εμβολίων τους, τόσο η Pfizer όσο και η Moderna είχαν αναφέρει τις ανεπιθύμητες ενέργειες που μπορεί να προκαλέσουν τα εμβόλιά τους.

Οι ανεπιθύμητες ενέργειες που καταγράφηκαν όταν ξεκίνησε η μαζική χορήγηση των εμβολίων ήταν παρόμοιες με αυτές που είχαν παρατηρηθεί στις κλινικές δοκιμές.

Αρχικά, διαπιστώθηκε ότι οι ανεπιθύμητες ενέργειες εμφανίζονται συνήθως μετά τη χορήγηση της 2^ης δόσης.

Το φαινόμενο αυτό δεν είναι κάτι πρωτόγνωρο. Σε άλλα εμβόλια τα οποία χορηγούνται σε 2 δόσεις, όπως για παράδειγμα αυτά του τετάνου και του έρπητα ζωστήρα, οι περισσότερες ανεπιθύμητες ενέργειες εμφανίζονται μετά τη 2^η δόση. Δεν είναι, ωστόσο, και λίγοι οι ασθενείς που παρουσιάζουν ισχυρότερη αντίδραση στην 1^η δόση και καθόλου ανεπιθύμητες ενέργειες στη 2^η.

Οι συχνότερες ανεπιθύμητες ενέργειες που εμφανίζονται είναι ήπιες και περιλαμβάνουν άλγος στο σημείο της έγχυσης και αίσθημα κόπωσης. Σπανιότερα μπορεί να εμφανιστεί και πυρετός.

Οι περισσότερες ανεπιθύμητες ενέργειες υποχωρούν μέσα σε 48 ώρες από τον εμβολιασμό.

Μία άλλη παρατήρηση από το μαζικό εμβολιασμό του πληθυσμού μέχρι σήμερα είναι ότι οι ανεπιθύμητες ενέργειες από τα εμβόλια εμφανίζονται συχνότερα στα άτομα νεαρής ηλικίας και σπάνια στους ηλικιωμένους.

Γενικά, όσο μεγαλύτερης ηλικίας είναι ένα άτομο που εμβολιάζεται, τόσο χαμηλότερος είναι ο κίνδυνος να παρουσιάσει ανεπιθύμητες ενέργειες.

Οι σοβαρότερες ανεπιθύμητες ενέργειες, όπως για παράδειγμα η αναφυλακτική αντίδραση, είναι εξαιρετικά σπάνιες.

Το εμβόλιο της Moderna μπορεί να προκαλέσει επίσης τοπικές αλλεργικές αντιδράσεις, οι οποίες δεν χρειάζονται αντιμετώπιση.

Σύμφωνα με τα δεδομένα που υπέβαλε η Pfizer στο FDA, το 7% των εθελοντών ηλικίας 18-55 ετών που έλαβαν το εμβόλιο παρουσίασαν πυρετό μετά την 1^η δόση, ενώ το 31% παρουσίασε πυρετό μετά τη 2^η.

Στο εμβόλιο της Moderna, το 1% των εθελοντών ηλικίας 18-64 ετών παρουσίασε πυρετό μετά την 1^η δόση, ενώ το 17% παρουσίασε το σύμπτωμα αυτό μετά τη 2^η.

Άλλες ανεπιθύμητες ενέργειες, όπως το αίσθημα κόπωσης, η κεφαλαλγία και το ρίγος εμφανίζονται επίσης συχνότερα μετά τη 2^η δόση και στα 2 εμβόλια.

Ένας μικρός αριθμός εθελοντών αναφέρει επίσης διάρροια ή έμετο μετά την 1^η ή 2^η δόση.

Οι εθελοντές ηλικίας άνω των 55 ετών που έκαναν το εμβόλιο της Pfizer σπάνια ανέφερεαν ανεπιθύμητες ενέργειες. Μόλις το 3% των ηλικιωμένων, για παράδειγμα, ανέφεραν πυρετό μετά την 1^η δόση, ενώ το 21% ανέφερε πυρετό μετά τη 2^η.

Ανεξαρτήτως Ανεπιθυμήτων Ενεργειών, το Εμβόλιο είναι Αποτελεσματικό

Οι παραπάνω ανεπιθύμητες ενέργειες προφανώς δεν θα πρέπει να σταθούν εμπόδιο στο εμβολιασμό μας. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι οι περισσότερες ανεπιθύμητες ενέργειες είναι πολύ ήπιες, ενώ οι περισσότεροι ασθενείς δεν παρουσιάζουν καμία ανεπιθύμητη ενέργεια.

Ακόμη, γνωρίζουμε σήμερα ότι κάθε άνθρωπος εμφανίζει διαφορετική ανοσιακή απόκριση και η απουσία ανεπιθυμήτων ενεργειών δεν σημαίνει ότι το εμβόλιο δεν δημιούργησε ανοσία.

Είναι προφανές ότι αν παρουσιάσουμε ήπιες ανεπιθύμητες ενέργειες μετά την 1^η δόση του εμβολίου δεν θα πρέπει να αποφύγουμε τη 2^η δόση. Αν και η 1^η δόση προσφέρει κάποιου βαθμού ανοσία (περίπου 50%), η 2^η δόση εκτοξεύει την αποτελεσματικότητα του εμβολίου στο 95% 2 εβδομάδες μετά τη χορήγησή της.

Καταλαβαίνουμε, επομένως, ότι είναι απαραίτητο να κάνουμε τη 2^η δόση.