Υψηλή Χοληστερόλη: Μπορεί Πάντοτε να Ρυθμιστεί Επαρκώς με τις Στατίνες;

Ο ρόλος της LDL (ή «κακής») χοληστερόλης στον κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακής νόσου είναι γνωστός εδώ και περισσότερα από 30 χρόνια. Τα υψηλά επίπεδα συνδέονται άμεσα με αυξημένο κίνδυνο. Η μείωση των επιπέδων της LDL με παρεμβάσεις στον τρόπο ζωής και φάρμακα αποτελεί σήμερα μία από τις σημαντικότερες προσεγγίσεις για τον περιορισμό του καρδιαγγειακού κινδύνου.

Σήμερα, οι στατίνες θεωρούνται η πρώτης γραμμής θεραπεία για τη μείωση της LDL. Χορηγούνται τόσο για την πρωτογενή (μείωση του κινδύνου σε ασθενείς χωρίς καρδιαγγειακή νόσο) όσο και τη δευτερογενή πρόληψη (πρόληψη εμφράγματος, εγκεφαλικού επεισοδίου και άλλων καρδιαγγειακών συμβαμάτων σε ασθενείς με καρδιαγγειακή νόσο).

Πώς Λειτουργούν οι Αναστολείς της PCSK9;

Το 2003, οι επιστήμονες ανακάλυψαν μία γενετική μετάλλαξη που συνδέεται με υψηλότερα επίπεδα LDL χοληστερόλης και εμφάνιση καρδιαγγειακής νόσου σε μικρότερη ηλικία. Αυτό άνοιξε το δρόμο για την εξερεύνηση των μηχανισμών της PCSK9 και την ανάπτυξη της σχετικής κατηγορίας φαρμάκων, δηλαδή των αναστολέων της PCSK9.

Η πρωτεΐνη PCSK9 παράγεται στο ήπαρ και διασπά τους υποδοχείς της LDL οι οποίοι απομακρύνουν την LDL χοληστερόλη από την κυκλοφορία του αίματος.  Όσο υψηλότερα είναι τα επίπεδα της PCSK9 στον οργανισμό, τόσο λιγότεροι είναι οι υποδοχείς της LDL στο ήπαρ και επομένως τόσο υψηλότερα είναι τα επίπεδα της LDL χοληστερόλης στο αίμα. Οι αναστολείς του PCSK9 είναι μονοκλωνικά αντισώματα που αποκλείουν τη δράση της πρωτεΐνης PCSK9. Ως αποτέλεσμα, οι υποδοχείς της LDL χοληστερόλης αυξάνονται και τα επίπεδα της ουσίας στο αίμα μειώνονται. Οι αναστολείς της PCSK9 δρουν σε διαφορετική οδό από αυτή των στατινών, επομένως τα δύο φάρμακα μπορούν να χορηγηθούν ταυτόχρονα.

Τα δύο σημαντικότερα φάρμακα της παραπάνω κατηγορίας είναι η αλιροκουμάμπη και η εβολοκουμάμπη. Χορηγούνται ενέσιμα κάθε 2-4 εβδομάδες.

Ποιοι Ασθενείς Μπορούν να Ωφεληθούν Περισσότερο από τους Αναστολείς της PCSK9;

Οι τελευταίες οδηγίες για την αντιμετώπιση της υψηλής χοληστερόλης δημοσιεύτηκαν το 2018 και ήταν το αποτέλεσμα μελετών από αρκετούς οργανισμούς, μεταξύ των οποίων το American Heart Association και το American College of Cardiology. Οι οδηγίες αυτές περιλαμβάνουν και θεραπευτικούς στόχους για την LDL, γεγονός που έχει κάνει αρκετούς γιατρούς να εξετάσουν τη χρησιμότητα των αναστολέων της PCSK9 για ορισμένους ασθενείς. Σύμφωνα με τις παραπάνω οδηγίες, ως «υψηλού κινδύνου» θεωρούνται οι ασθενείς με γνωστή καρριαγγειακή νόσο ή με αυξημένα επίπεδα χοληστερόλης και διαβήτη. Για τους ασθενείς αυτούς, ο στόχος της LDL είναι να βρίσκεται κάτω από 70 mg/dl. Ο στόχος αυτός μπορεί συχνά να επιτευχθεί χορηγώντας υψηλές δόσεις στατινών. Τι συμβαίνει όμως αν τα επίπεδα της LDL παραμείνουν υψηλά μετά την παραπάνω θεραπεία;

Οι αρχικές έρευνες που εξέτασαν την αποτελεσματικότητα της εβολοκουμάμπης (FOURIER) και της αλιροκουμάμπης (ODYSSEY) συνέκριναν τα φάρμακα αυτά με placebo σε ασθενείς με γνωστή αθηροσκληρωτική νόσο ή υψηλά επίπεδα LDL στο αίμα. Αρκετοί από τους ασθενείς που εξετάστηκαν στις παραπάνω έρευνες έπαιρναν επίσης στατίνες. Και στις δύο έρευνες, οι αναστολείς της PCSK9 περιόρισαν τα επίπεδα της LDL κατά 60% και δεν προκάλεσαν σημαντικές ανεπιθύμητες ενέργειες, μειώνοντας παράλληλα σε μεγάλο βαθμό τον κίνδυνο καρδιαγγειακών συμβαμάτων.

Μία έρευνα που δημοσιεύτηκε το 2019 στο JAMA Cardiology εξέτασε αν η προσθήκη ενός αναστολέα της PCSK9 συμπληρωματικά με τις στατίνες, σε ασθενείς που έχουν σταθερή καρδιαγγειακή νόσο και δεν έχουν επιτύχει το στόχο της LDL, μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη των καρδιαγγειακών συμβαμάτων. Οι εθελοντές της έρευνας αυτής χωρίστηκαν σε δύο ομάδες εκ των οποίων η μία έλαβε εβολοκουμάμπη και η άλλη placebo. Όλοι οι ασθενείς συνέχισαν να παίρνουν στατίνες. Οι ερευνητές εξέτασαν τη συχνότητα των καρδιαγγειακών συμβαμάτων τα επόμενα 2 χρόνια. Όπως διαπίστωσαν, οι ασθενείς στην ομάδα που έπαιρνε αναστολείς PCSK9 και στατίνες, είχαν πολύ χαμηλότερα ποσοστά εμφράγματος και εγκεφαλικού επεισοδίου σε σχέση με αυτούς που έπαιρναν στατίνες και placebo.

Ανεπιθύμητες Ενέργειες των Αναστολέων της PCSK9

Οι αναστολείς της PCSK9 σπάνια προκαλούν ανεπιθύμητες ενέργειες. Ορισμένοι ασθενείς παρουσιάζουν συμπτώματα που ομοιάζουν γρίπη, αίσθημα κόπωσης ή οσφυαλγία. Ένας μικρός αριθμός ασθενών έχει αναφέρει επίσης μυαλγίες. Η συχνότερη ανεπιθύμητη ενέργεια από τους αναστολείς της PCSK9 είναι το άλγος στο σημείο της έγχυσης.

Βιβλιογραφία: Harvard Health

Ακολουθήστε μας στο Google News για την έγκυρη επιστημονική ενημέρωσή σας, έγκαιρα!

Μην χάσετε:
Σχετικά Αρθρα