Πρέπει να Παίρνουμε Προβιοτικά Αμέσως μετά την Αντιβιοτική Θεραπεία;

Είναι γνωστό ότι η αντιβιοτική θεραπεία συχνά συχνοδεύεται από διάρροια. Τα αντιβιοτικά καταστρέφουν τα επιβλαβή βακτήρια που προκαλούν νόσηση, ωστόσο μία παράπλευρη απώλεια είναι οι βλάβες που προκαλούν στο εντερικό μικροβίωμα, δηλαδή τη βακτηριακή κοινότητα που βρίσκεται φυσιολογικά στο έντερό μας. Το γεγονός αυτό έχει ως αποτέλεσμα μία σημαντική, αν και συχνά παροδική, εξάντληση των ωφελίμων βακτηρίων.

Μία δημοφιλής στρατηγική για την αντιμετώπιση της παραπάνω δράσης είναι η λήψη ενός προβιοτικού συμπληρώματος που περιέχει ζωντανά βακτήρια κατά τη διάρκεια ή αμέσως μετά το πέρας της αντιβιοτικής θεραπείας.

Η λογική είναι απλή: Τα ωφέλιμα βακτήρια στο έντερο μειώνονται από τα αντιβιοτικά. Επομένως γιατί να μην τα αντικαταστήσουμε με «ωφέλιμα» βακτήρια από προβιοτικά για να βοηθήσουμε το εντερικό μικροβίωμα να επιστρέψει σε μία «ισορροπημένη» κατάσταση; Η απάντηση ωστόσο είναι λίγο πιο σύνθετη.

Υπάρχουν σήμερα στοιχεία ερευνών που να δείχνουν ότι τα προβιοτικά μπορούν να βοηθήσουν στην πρόληψη της διάρροιας που σχετίζεται με τα αντιβιοτικά. Η δράση αυτή είναι ωστόσο σχετικά μικρή, καθώς η διάρροια προλαμβάνεται μόλις σε έναν από κάθε 13 ασθενείς που λαμβάνουν προβιοτικά. Οι έρευνες αυτές, ωστόσο, συχνά δεν εξετάζουν τους κινδύνους που σχετίζονται με τα προβιοτικά, ούτε τις επιδράσεις τους στο σύνολο του εντερικού μικροβιώματος.

Θετικά και Αρνητικά των Προβιοτικών

Η υπόθεση ότι τα προβιοτικά δεν έχουν ανεπιθύμητες ενέργειες ανετάπη από μία πρόσφατη έρευνα που διεξήχθη στο Ισραήλ.

Οι εθελοντές έλαβαν αντιβιοτικά και στη συνέχεια χωρίστηκαν σε δύο ομάδες. Στη μία ομάδα χορηγήθηκε ένα προβιοτικό σκεύασμα με 11 στελέχη και στη δεύτερη ομάδα χορηγήθηκε placebo για 4 εβδομάδες.

Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η βλάβη που προκάλεσαν τα αντιβιοτικά στο εντερικό μικροβίωμα, επέτρεψε τον αποτελεσματικό αποικισμό του εντέρου από τα προβιοτικά στελέχη στους εθελοντές της πρώτης ομάδας. Η αποικισμός αυτός, ωστόσο, καθυστέρησε την επαναφορά του μικροβιώματος στη φυσιολογική ισορροπία, με αποτέλεσμα το μικροβίωμα να παραμείνει διαταραγμένο για σχεδόν 6 μήνες.

Εν αντιθέσει, το εντερικό μικροβίωμα στους ασθενείς της δεύτερης ομάδας επέστρεψε στη φυσιολογική του κατάσταση μέσα σε 3 εβδομάδες μετά το πέρας της αντιβιοτικής θεραπείας.

Η παραπάνω έρευνα αποκαλύπτει ότι δεν γνωρίζουμε ακόμα ποια είδη βακτηρίων είναι πραγματικά ωφέλιμα ή ακόμα και ποια είναι η σύσταση ενός υγιούς μικροβιώματος. Κατά πάσα πιθανότητα δεν υπάρχουν συγκεκριμένα στελέχη βακτηρίων που προσφέρουν οφέλη σε όλους τους ασθενείς.

Το πιθανότερο είναι ότι η μικροβιακή κοινότητα του εντέρου περιλαμβάνει αρκετά διαφορετικά βακτήρια τα οποία συνεργάζονται για να προσφέρουν οφέλη στην υγεία. Η κοινότητα αυτή είναι μοναδική για καθένα από εμάς, γεγονός που σημαίνει ότι υπάρχουν περισσότεροι του ενός συνδυασμοί βακτηρίων που μπορούν να προκαλέσουν νόσηση ή να βοηθήσουν στη διατήρηση της υγείας.

Είναι επομένως απίθανο, η προσθήκη ενός ή ακόμα και 11 βακτηριακών στελεχών σε ένα προβιοτικό να μπορεί να ισορροπήσει το σύνθετο αυτό σύστημα.

Μία πιο Αποτελεσματική Εναλλακτική;

Η έρευνα από το Ισραήλ εξερεύνησε επίσης μία εναλλακτική προσέγγιση στην απαναφορά του μικροβιώματος.

Σε μία ομάδα εθελοντών λήφθηκε δείγμα κοπράνων και αποθηκεύτηκε πριν την αντιβιοτική θεραπεία. Στη συνέχεια επανεισήχθη στο έντερο στο τέλος της αγωγής.

Η θεραπεία αυτή, η οποία λέγεται αυτόλογη μεταμόσχευση κοπράνων, ήταν ικανή να επαναφέρει το μικροβίωμα στην προηγούμενη κατάσταση μετά από μόλις 8 ημέρες. Η άλλη ομάδα χρειάστηκε συνολικά 21 ημέρες.

Η προσέγγιση αυτή φαίνεται ότι επαναφέρει αποτελεσματικά το εντερικό μικροβίωμα μετά από τη χορήγηση αντιβιοτικών και χημειοθεραπείας. Οι ασθενείς που κάνουν τις παραπάνω θεραπείες έχουν αυξημένο κίνδυνο σοβαρών επιπλοκών, όπως λοιμώξεις του αίματος, ως αποτέλεσμα της διαταραχής του μικροβιώματος.

Έρευνες που διεξάγονται σήμερα θα μας βοηθήσουν να κατανοήσουμε καλύτερα αν η επαναφορά του μικροβιώματος με αυτόλογο μόσχευμα κοπράνων μπορεί να προσφέρει οφέλη σε αυτούς τους ασθενείς. Η προσέγγιση αυτή, ωστόσο, δεν αποτελεί ρεαλιστική επιλογή για το μεγαλύτερο ποσοστό ασθενών.

Ενισχύστε τα Ωφέλιμα Βακτήρια

Μία πιο πρακτική στρατηγική για την επιτάχυνση της επαναφοράς του μικροβιώματος είναι να προσφέρετε στα ωφέλιμα βακτήρια του εντέρου την τροφή που χρειάζονται, δηλαδή ίνες. Οι φυτικές ίνες διέρχονται μέσω του στομάχου και του λεπτού εντέρου και εισέρχονται στο παχύ έντερο, όπου δρουν ως καύσιμο για τη βακτηριακή ζύμωση.

Αν επομένως, λαμβάνετε αντιβιοτικά ή σταματήσετε μία αντιβιοτική αγωγή προσφάτως, βεβαιωθείτε ότι τρώτε αρκετά λαχανικά, φρούτα και τρόφιμα ολική αλέσεως. Είναι απαραίτητα για τα βακτήρια του εντέρου σας.

Βιβλιογραφία: ScienceAlert

Ακολουθήστε μας στο Google News για την έγκυρη επιστημονική ενημέρωσή σας, έγκαιρα!

Μην χάσετε:
Σχετικά Αρθρα