Μία νέα έρευνα που δημοσιεύτηκε στο JAMA δείχνει ότι οι ασθενείς που διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο αιμορραγίας από το γαστρεντερικό μπορούν να μειώσουν τον κίνδυνο αυτό λαμβάνοντας έναν αναστολέα αντλίας πρωτονίων (PPI) σε συνδυασμό με το από του στόματος αντιπηκτικό.
Τα από του στόματος αντιπηκτικά, τα οποία χορηγούνται για την πρόληψη του σχηματισμού θρόμβων, αποτελούν μία από τις συχνότερα συνταγογραφούμενες κατηγορίες φαρμάκων σήμερα. Χορηγούνται κυρίως σε ασθενείς με κολπική μαρμαρυγή, προσθετικές βαλβίδες της καρδίας καθώς και σε ασθενείς με αυξημένο κίνδυνο εν τω βάθει φλεβοθρόμβωσης ή καρδιαγγειακών νόσων. Δυστυχώς μία σημαντική ανεπιθύμητη ενέργεια των από του στόματος αντιπηκτικών είναι η σοβαρή αιμορραγία, ιδιαίτερα στο ανώτερο γαστρεντερικό.
«Τα δεδομένα δείχνουν ότι αν χορηγήσουμε σε ένα πληθυσμό από του στόματος αντιπηκτικά, το 1-1.5% θα παρουσιάσει σοβαρή αιμορραγία από το ανώτερο γαστρεντερικό, γεγονός που θεωρείται μείζονα ανεπιθύμητη ενέργεια», είπε ο Γουέιν Ρέι, επικεφαλής της έρευνας. «Κάναμε την έρευνα αυτή για να διαπιστώσουμε τι μπορεί να γίνει για να μειωθεί ο κίνδυνος αιμορραγίας από το ανώτερο γαστρεντερικό. Θέσαμε τρεις ερωτήσεις: ποιος είναι ο ρόλος των αναστολέων αντλίας πρωτονίων στη μείωση του παραπάνω κινδύνου, πώς επηρεάζουν τα νεότερα αντιπηκτικά τον παραπάνω κίνδυνο και πώς διαφοροποιούνται οι παραπάνω παράγοντες όταν εξετάσουμε άτομα που ήδη διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο αιμορραγίας από το γαστρεντερικό; Αυτοί που διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο είναι οι ασθενείς με ιστορικό πεπτικού έλκους, καθώς και οι ασθενείς που λαμβάνουν φάρμακα που αυξάνουν τον κίνδυνο αιμορραγίας».
«Διαπιστώσαμε ότι οι αναστολείς αντλίας πρωτονίων έχουν προστατευτική δράση η οποία μειώνει τον κίνδυνο αιμορραγίας από το γαστρεντερικό κατά 34%. Η μείωση του κινδύνου ήταν σημαντικότερη στους ασθενείς με τα υψηλότερα ποσοστά νοσηλείας (4%) για αιμορραγία του γαστρεντερικού. Η προσθήκη ενός αναστολέα αντλίας πρωτονίων στους ασθενείς αυτούς μείωσε τα ποσοστά νοσηλείας σε 2.8% ανά έτος».
Για περισσότερο από 60 χρόνια, η βαρφαρίνη ήταν το συχνότερα συνταγογραφούμενο από του στόματος αντιπηκτικό, ωστόσο η χρήση της έχει φθίνει σημαντικά καθώς κυκλοφορούν συνεχώς νέα αντιπηκτικά που χρειάζονται λιγότερη παρακολούθηση και έχουν λιγότερες αλληλεπιδράσεις με άλλα τρόφιμα ή φάρμακα.
Η ίδια ομάδα ερευνητών είχε δημοσιεύσει το 2016 μία έρευνα στο επιστημονικό περιοδικό Gastroenterology που έδειξε ότι η χρήση ενός PPI σε συνδυασμό με βαρφαρίνη μειώνει τον κίνδυνο αιμορραγίας από το γαστρεντερικό. Καθώς νέα αντιπηκτικά φάρμακα εισέρχονται στην αγορά συνεχώς και υπάρχει πλέον πρόσβαση σε μία μεγάλη βάση δεδομένων για πληροφορίες ασθενών, ο Ρέι θεώρησε ότι έπρεπε να γίνει μία μεγάλη έρευνα παρατήρησης για να εκτιμηθεί η αποτελεσματικότητα του συνδυασμού χορήγησης των παραπάνω φαρμάκων.
Για τη διεξαγωγή της έρευνας, οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν δεδομένα από το Virtual Research Data Center, μία βάση δεδομένων του Centers for Medicare & Medicaid Services (CMS). Η ομάδα ταυτοποίησε συνολικά 1.6 εκατομμύρια ασθενείς που είχαν ξεκινήσει αντιπηκτική αγωγή από το 2011 μέχρι το 2015. Οι ασθενείς χωρίστηκαν σε δύο ομάδες. Η μία ομάδα λάμβανε επίσης έναν αναστολέα αντλίας πρωτονίων ενώ η άλλη όχι. Στη συνέχεια συγκρίθηκε η συχνότητα των νοσηλειών για αιμορραγία του ανώτερου γαστρεντερικού. Τα 4 από του στόματος αντιπηκτικά που εξετάστηκαν ήταν η απιξαμπάνη, η δαβιγαρτάνη, η ριβαροξαβάνη και η βαρφαρίνη.
Μεταξύ των ασθενών που λάμβαναν από του στόματος αντιπηκτικά, η συχνότητα των νοσηλειών για αιμορραγία του ανώτερου γαστρεντερικού ήταν υψηλότερη για αυτούς που λάμβαναν ριβαροξαβάνη και χαμηλότερη γι’αυτούς που λάμβαναν απιξαμπάνη. Για το σύνολο των αντιπηκτικών, η συχνότητα ήταν σημαντικά χαμηλότερη αν ο ασθενής λάμβανε επίσης κάποιον αναστολέα αντλίας πρωτονίων.
«Τα από του στόματος αντιπηκτικά είναι εξαιρετικά χρήσιμα στην πρόληψη των ισχαιμικών εγκεφαλικών επεισοδίων, μία δράση την οποία δεν μπορούμε να αγνοήσουμε», είπε ο Ρέι. «Ωστόσο, έχουν δυνητικά πολύ επικίνδυνες ανεπιθύμητες ενέργειες. Αυτό που καταφέραμε με την παρούσα έρευνα είναι να δείξουμε ότι με την προσθήκη ενός αναστολέα αντλίαςς πρωτονίων μπορεί να μειωθεί σημαντικά ο κίνδυνος αιμορραγίας από το γαστρεντερικό. Το ιδανικό θα ήταν να γίνεται εκτίμηση κινδύνων από το γαστρεντερικό για τον κάθε ασθενή πριν τη χορήγηση θεραπείας και αυτή να λαμβάνεται υπόψη πριν την επιλογή της κατάλληλης αγωγής».
Βιβλιογραφία: Vanderbilt University Medical Center