Η παχυσαρκία συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο άνοιας ο οποίος διατηρείται μέχρι και 15 χρόνια αργότερα, σύμφωνα με μία έρευνα από το UCL, η οποία έδειξε επίσης ότι η απώλεια βάρους μπορεί να βοηθήσει σημαντικά στον περιορισμό του παραπάνω κινδύνου.
Η έρευνα δημοσιεύτηκε στο International Journal of Epidemiology και έδειξε επίσης ότι οι παχύσαρκοι ασθενείς στη μέση ηλικία διατρέχουν 31% αυξημένο κίνδυνο άνοιας συγκριτικά με αυτούς που έχουν δείκτη μάζας σώματος εντός των φυσιολογικών ορίων. Ο κίνδυνος ήταν μάλιστα περισσότερο αυξημένος για τις γυναίκες.
Η Dr Dorina Cadar, επικεφαλής της έρευνας από το UCL Institute of Epidemiology & Health Care, δήλωσε:
«Τα αποτελέσματα της έρευνας δείχνουν ότι η παχυσαρκία μπορεί να επηρεάσει τον κίνδυνο εμφάνισης άνοιας. Τόσο ο ΔΜΣ όσο και η περιφέρεια της μέσης πρέπει να εξετάζονται τακτικά με σκοπό να αποφευχθούν οι διαταραχές του μεταβολισμού. Κατά συνέπεια, συνίσταται η διατήρηση του σωματικού βάρους εντός φυσιολογικών τιμών μέσω υγιεινής διατροφής, φυσικής άσκησης και περιορισμού της κατανάλωσης αλκοόλ».
Οι παρούσες κλινικές οδηγίες υποστηρίζουν ότι η παχυσαρκία αποτελεί ένα σημαντικό τροποποιήσιμο παράγοντα κινδύνου που συνδέεται με τον τρόπο ζωής. Ωστόσο, αρκετές έρευνες έχουν καταλήξει σε αντικρουόμενα αποτελέσματα, με ορισμένες μάλιστα να υποστηρίζουν ότι η παχυσαρκία μπορεί να έχει ακόμα και προστατευτική δράση στους ηλικιωμένους.
Για την έρευνά τους, οι επιστήμονες συνέλεξαν δεδομένα από 6.582 εθελοντές ηλικίας άνω των 50 ετών από την Αγγλία οι οποίοι αποτελούν ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα του πληθυσμού. Τα δεδομένα προέρχονται από το English Longitudinal Study of Aging. Προκειμένου να επιβεβαιώσουν τη διάγνωση της άνοιας, οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν 3 διαφορετικές πηγές.
Όπως διαπίστωσαν, οι ασθενείς με ΔΜΣ άνω του 30 (παχυσαρκία) στην αρχή της έρευνας είχαν 31% αυξημένο κίνδυνο να παρουσιάσουν άνοια στην περίοδο που εξέτασε η έρευνα (11 χρόνια) συγκριτικά με αυτούς που είχαν φυσιολογικό ΔΜΣ (18.5-24.9).
Παρατηρήθηκε επίσης σημαντική διαφορά ανάμεσα στα δύο φύλα αναφορικά με τον κίνδυνο άνοιας που σχετίζεται με την παχυσαρκία. Οι γυναίκες με αυξημένη περιφέρεια μέσης είχαν 39% αυξημένο κίνδυνο άνοιας συγκριτικά με αυτές που είχαν φυσιολογικά επίπεδα. Ο κίνδυνος αυτός ήταν ανεξάρτητος από την ηλικία, το επίπεδο εκπαίδευσης, την οικογενειακή κατάσταση, το ιστορικό καπνίσματος, την κληρονομικότητα (γονίδιο APOE ε4), το ιστορικό διαβήτη ή την υπέρταση. Ωστόσο, η σύνδεση αυτή δεν παρατηρήθηκε στους άνδρες.
Όταν ο ΔΜΣ και η περιφέρεια μέσης εξετάστηκαν συνδυαστικά, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι τόσο οι παχύσαρκοι άνδρες όσο και οι παχύσαρκες γυναίκες είχαν 28% αυξημένο κίνδυνο άνοιας σε σχέση με αυτούς που είχαν φυσιολογικό ΔΜΣ.
Προηγούμενα δεδομένα είχαν δείξει ότι η παχυσαρκία μπορεί να αυξήσει τον κίδυνο άνοιας άμεσα μέσω των επιδράσεων που έχει στις κυτταροκίνες (σηματοδοτικές κυτταρικές πρωτεΐνες) και των ορμονών που προέρχονται από τα λιπώδη κύτταρα ή έμμεσα μέσω των αρνητικών επιδράσεων στους αγγειακούς παράγοντες κινδύνου. Ορισμένοι ερευνητές υποστηρίζουν επίσης ότι το περιττό σωματικό λίπος αυξάνει τον κίνδυνο άνοιας μέσω μεταβολικών και αγγειακών μηχανισμών που αυξάνουν τη συσσώρευση πλακών αμυλοειδούς στον εγκέφαλο.
Η Yuxian Ma, κύρια συγγραφέας της έρευνας, δήλωσε: «Η σύνδεση ανάμεσα στην παχυσαρκία και την άνοια μπορεί να εξηγείται από άλλες παθήσεις, όπως η υπέρταση και οι αντιχολινεργικές θεραπείες. Αν και δεν εξερευνήσαμε τον μηχανισμό στην έρευνά μας, οι μελλοντικές μελέτες θα πρέπει να εξετάσουν την αλληλεπίδραση ανάμεσα στην παχυσαρκία και άλλους παράγοντες κινδύνου για την άνοια, όπως η υπέρταση, ο διαβήτης και το γονίδιο APOE ε4».
Ο καθηγητής Andrew Steptoe, συγγραφέας της έρευνας από το UCL Institute of Epidemiology & Health Care και διευθυντής του English Longitudinal Study of Aging, δήλωσε: «Η άνοια αποτελεί μία από τις σημαντικότερες προκλήσεις στον 21ο αιώνα και απειλεί την υγεία των ηλικιωμένων. Οι παρατηρήσεις μας δείχνουν ότι τα συνεχώς αυξανόμενα ποσοστά παχυσαρκίας θα αναδείξουν ακόμα περισσότερο το πρόβλημα. Η ανακάλυψη παραγόντων κινδύνου από τον τρόπο ζωής θα επιτρέψει την εφαρμογή παρεμβάσεων δημόσιας υγείας με σκοπό την πρόληψη της άνοιας».