Τα ποσοστά της παχυσαρκίας παρουσιάζουν ραγδαία αύξηση τα τελευταία χρόνια, ιδιαίτερα στο Δυτικό κόσμο. Αν και η παχυσαρκία σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο μίας σειράς παθήσεων, δεν είναι σαφές ποιοι είναι οι μηχανισμοί μέσω των οποίων συμβάλλει στην εμφάνιση των νόσων αυτών.
Μία σύνδεση που έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον και έχει βρεθεί αρκετά στο επίκεντρο του ερευνητικού ενδιαφέροντος αφορά την παχυσαρκία και το άσθμα. Αν και οι επιστήμονες έχουν εξετάσει κατά καιρούς διάφορες θεωρίες, ο μηχανισμός μέσω του οποίου η παχυσαρκία αυξάνει τον κίνδυνο αναπνευστικών νόσων δεν είναι ακόμα σαφής.
Μία νέα έρευνα που δημοσιεύτηκε προσφάτως στο European Respiratory Journal δείχνει ότι είναι δυνατό να συσσωρευθεί λιπώδης ιστός στους αεραγωγούς. Η έρευνα εξηγεί επίσης γιατί το γεγονός αυτό μπορεί να προκαλέσει προβλήματα στους παχύσαρκους ή υπέρβαρους ασθενείς, αυξάνοντας τον κίνδυνο για αναπνευστικές παθήσεις, όπως το άσθμα.
«Η ερευνητική μας ομάδα εξέτασε τη δομή των αεραγωγών μέσα στους πνεύμονες και τον τρόπο που αυτή μεταβάλλεται στους ασθενείς με πνευμονικές νόσους», είπε ο Τζον Έλιοτ, επικεφαλής της έρευνας από το Νοσοκομείο Sir Charles Gairdner στο Περθ της Αυστραλίας.
«Εξετάζοντας δείγματα πνευμόνων, παρατηρήσαμε λιπώδεις ιστούς που είχαν συσσωρευτεί στα τοιχώματα των αεραγωγών. Θέλαμε να εξετάσουμε αν η συσσώρευση αυτή σχετίζεται με το σωματικό βάρος», πρόσθεσε ο ίδιος.
Για το σκοπό αυτό, οι ερευνητές ανέλυσαν δείγματα πνευμόνων τα οποία συνέλεξαν μετά θάνατον από 52 ασθενείς που είχαν δωρίσει τα όργανά τους στην έρευνα. Από το σύνολο των δωρητών, οι 15 δεν είχαν άσθμα, οι 21 είχαν άσθμα αλλά κατέληξαν από άλλα αίτια, ενώ οι 16 κατέληξαν από αίτια που σχετίζονται με το άσθμα.
Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν ειδικές χρώσεις για να μελετήσουν τη δομή 1.373 αεραγωγών θέλοντας να διαπιστώσουν την ποσότητα του λιπώδους ιστού σε αυτούς. Εξέτασαν επίσης δεδομένα σχετικά με το δείκτη μάζας σώματος του κάθε ασθενούς.
Η ερευνητική ομάδα διαπίστωσε ότι είναι δυνατό να συσσωρευθεί λιπώδης ιστός στα τοιχώματα των αεραγωγών. Παρατήρησαν επίσης ότι όσο υψηλότερος ήταν ο ΔΜΣ ενός ατόμου, τόσο περισσότερο ήταν το λίπος που είχαν συσσωρευθεί στους αεραγωγούς.
Η συσσώρευση του λίπους μπορέι επίσης να επηρεάσει τη φυσιολογική δομή των αεραγωγών, αποκλείοντάς τους και προκαλώντας φλεγμονή στους πνεύμονες, η οποία με τη σειρά της συμβάλλει στην εμφάνιση άσθματος ή άλλων αναπνευστικών προβλημάτων.
«Τόσο η παχυσαρκία όσο και η υπερβαρία έχουν ήδη συνδεθεί με το άσθμα ή την επιδείνωση των συμπτωμάτων του», είπε ο Πίτερ Νομπλ, ένας από τους συγγραφείς της έρευνας.
«Οι επιστήμονες είχαν υποστηρίξει ότι η σύνδεση αυτή μπορεί να εξηγηθεί από την πίεση που ασκεί το περιττό βάρος στους πνεύμονες ή από τη γενικευμένη φλεγμονή που προκαλείται από την παχυσαρκία. Η έρευνά μας δείχνει, ωστόσο, ότι υπάρχει και ένας άλλος μηχανισμός που μπορεί να συμβάλλει στον κίνδυνο αυτό», πρόσθεσε.
«Διαπιστώσαμε ότι το περιττό λίπος συσσωρεύεται στα τοιχώματα των αεραγωγών, όπου καταλαμβάνει χώρο και αυξάνει τη φλεγμονή στους πνεύμονες. Πιστεύουμε ότι το γεγονός αυτό προκαλεί πάχυνση στα τοιχώματα των αεραγωγών, περιορίζοντας έτσι τη ροή του αέρα από και προς τους πνεύμονες, γεγονός που μπορεί να εξηγήσει μερικώς την αύξηση στα συμπτώματα του άσθματος», τόνισε ο Νομπλ.
Στο μέλλον, οι επιστήμονες θέλουν να επιβεβαιώσουν τη σύνδεση ανάμεσα στην παχυσαρκία, το λιπώδη ιστό στο αναπνευστικό σύστημα και τις πνευμονικές παθήσεις. Θέλουν επίσης να διαπιστώσουν αν η απώλεια βάρους μπορεί να αναστρέψει τις επιδράσεις της παχυσαρκίας στην υγεία του αναπνευστικού συστήματος.
Ο καθηγητής Τιερί Τρούστερς, πρόεδρος του European Respiratory Society που δεν είχαν λάβει μέρος στην έρευνα, σχολίασε τις παρατηρήσεις των ερευνητών. Όπως δήλωσε, «η ανακάλυψη αυτή είναι ιδιαίτερα σημαντική για τη σύνδεση ανάμεσα στο σωματικό βάρος και τις αναπνευστικές παθήσεις καθώς δείχνει ότι η παχυσαρκία μπορεί να επιδεινώσει τα συμπτώματα του άσθματος».
«Αυτή είναι η πρώτη έρευνα που παρατηρεί πραγματικές αλλαγές στο αναπνευστικό σύστημα που σχετίζονται με την παχυσαρκία», συμπλήρωσε.
Ο Τρούστερς αναγνώρισε ότι χρειάζεται να γίνουν περισσότερες έρευνες για να διαπιστωθεί η σχέση ανάμεσα στην παχυσαρκία και την υγεία του αναπνευστικού. Ωστόσο, συνέστησε επίσης στα άτομα που πάσχουν από άσθμα ή άλλες αναπνευστικές παθήσεις να προσέχουν ιδιαίτερα το σωματικό τους βάρος.
«Πρέπει να εξετάσουμε το εύρημα αυτό με μεγαλύτερη λεπτομέρεια, καθώς και αν οι επιδράσεις μπορεί να αναστραφούν με την απώλεια βάρους. Εν τω μεταξύ, πρέπει να υποστηρίξουμε τους ασθενείς με άσθμα και να τους βοηθήσουμε να διατηρήσουν ένα υγιές σωματικό βάρος», κατέληξε.