Κρυοπαγήματα: Πλήρης Οδηγός Πρόληψης και Αντιμετώπισης

- Advertisement -

Τα κρυοπαγήματα είναι μία μορφή τραυματισμού του δέρματος και των υποκειμένων ιστών που προκαλούνται από το έντονο κρύο.

Η έκθεση στο έντονο κρύο μπορεί να προκαλέσει μία σειρά τραυματισμών και παθήσεων, μεταξύ των οποίων τα χείμετλα, τα κρυοπαγήματα, η υποθερμία και το «πόδι χαρακωμάτων».

Το κρυοπάγημα είναι αρκετά επικίνδυνη κατάσταση και μπορεί να προκαλέσει μόνιμες βλάβες ή ακόμα και ακρωτηριασμό αν δεν αντιμετωπιστεί άμεσα.

Τι είναι το Κρυοπάγημα;

Κατά την έκθεση σε χαμηλές θερμοκρασίες για παρατεταμένη διάρκεια, η ροή του αίματος σε συγκεκριμένα σημεία του οργανισμού μπορεί να περιοριστεί σημαντικά. Τα σημεία που επηρεάζονται συχνότερα από την παραπάνω κατάσταση είναι τα δάκτυλα των ποδιών και των χεριών.

Όταν τα διάφορα σημεία του οργανισμού δεν λαμβάνουν επαρκείς ποσότητες οξυγονωμένου αίματος, τα κύτταρα και οι ιστοί τους καταστρέφονται.

Στους μηδέν βαθμούς Κελσίου, μπορεί να εμφανιστεί άλγος μετά την έκθεση στο κρύο ακόμα και για λίγα δευτερόλεπτα. Το άλγος αυτό αποδίδεται πιθανώς στα χείμετλα, που αποτελούν πρώιμο στάδιο του κρυοπαγήματος. Η υγρασία μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο της παραπάνω κατάστασης.

Σε χαμηλότερες θερμοκρασίες, τα αγγεία που βρίσκονται κοντά στην επιφάνεια του δέρματος στενεύουν με σκοπό να διατηρηθεί περισσότερο αίμα (και θερμότητα) στο θώρακα.

Καθώς η κυκλοφορία στα άκρα περιορίζεται, μπορεί να εμφανιστούν μικροί θρόμβοι αίματος. Οι ιστοί και τα υγρά που επηρεάζονται μπορεί να παγώσουν με αποτέλεσμα την καταστροφή μαλακών ιστών. Ως αποτέλεσμα μπορεί να εμφανιστεί γάγγραινα η οποία συχνά οδηγεί σε ακρωτηριασμό.

Οι βλάβες που προκαλούνται από τα κρυοπαγήματα μπορεί να είναι αρκετά σοβαρές και μακροπρόθεσμες.

Τα κρυοπαγήματα μπορεί να επηρεάσουν οποιοδήποτε σημείο του σώματος, ωστόσο εμφανίζονται συχνότερα στα χέρια, τα πόδια, τα ώτα, τη ρίνα και τα χείλη.

Συμπτώματα

Κρυοπαγήματα Πρώτου Βαθμού ή Χείμετλα

Επηρεάζουν μόνο την επιφάνεια του δέρματος.

Τα πρώιμα συμπτώματα περιλαμβάνουν άλγος και κνησμό. Ακολούθως, το δέρμα αποκτά μία λευκή ή υποκίτρινη χρώση και μπορεί να εμφανιστεί μούδιασμα. Καθώς τα χείμετλα επηρεάζουν μόνο την εξωτερική στιβάδα του δέρματος, συνήθως δεν προκαλούν μόνιμες βλάβες.

Στα κρυοπαγήματα πρώτου βαθμού μπορεί να περιοριστεί επίσης η ευαισθησία στη ζέστη και το κρύο βραχυπρόθεσμα.

Κρυοπαγήματα Δευτέρου Βαθμού

Στο στάδιο αυτό, εμφανίζεται σκλήρυνση και ψύξη του δέρματος χωρίς ωστόσο να επηρεάζονται οι βαθύτεροι ιστοί.

Μετά από 2 ημέρες, μπορεί να παρουσιαστούν ιώδεις κυψελίδες στις περιοχές που έχουν επηρεαστεί. Οι κυψελίδες αυτές γίνονται σκουρόχρωμες, σκληρές και χρειάζονται 3-4 εβδομάδες μέχρι να ιαθούν πλήρως.

Οι ασθενείς με κρυοπαγήματα δευτέρου βαθμού και νευρικές βλάβες μπορεί να παρουσιάσουν μούδιασμα, άλγος και απώλεια της αισθητικότητας στην πληγείσα περιοχή. Η μειωμένη αίσθηση κρύου και ζέστης μπορεί να παραμείνει και μετά την υποχώρηση του κρυοπαγήματος.

Κρυοπαγήματα Τρίτου και Τετάρτου Βαθμού

Στους ασθενείς με τα σοβαρότερα κρυοπαγήματα,  οι βλάβες φτάνουν πιο παθιά με αποτέλεσμα να προκαλούν τραυματισμούς σε περισσότερους ιστούς.

Οι μύες, τα αγγεία, τα νεύρα και οι τένοντες παγώνουν. Το δέρμα γίνεται λείο και κηρώδες. Αρκετοί ασθενείς με κρυοπαγήματα τρίτου ή τετάρτου βαθμού μπορεί να απωλέσουν τη λειτουργικότητα στο άκρο που επηρεάζεται, κατάσταση η οποία συχνά μπορεί να παραμείνει εφ’ όρου ζωής.

Επιπλοκές

Οι ασθενείς με σοβαρά κρυοπαγήματα μπορεί να παρουσιάσουν γάγγραινα. Η γάγγραινα αναφέρεται στο θάνατο συγκεκριμένων ιστών του σώματος. Σε περιοχές με εκτεταμένη γάγγραινα, όπως για παράδειγμα στα δάκτυλα, μπορεί να χρειαστεί να γίνει ακρωτηριασμός, με σκοπό να προληφθεί ο θάνατος των γειτονικών ιστών.

Αν η γάγγραινα δεν αντιμετωπιστεί άμεσα και δεν γίνει ακρωτηριασμός του δακτύλου ή του άκρου που επηρεάζει, μπορεί να επεκταθεί στον οργανισμό και να γίνει δυνητικά απειλητική για τη ζωή.

Τα κρυοπαγήματα μπορεί να προκαλέσουν συστηματικές παθήσεις, όπως η διάχυτη ενδιαγγειακή πήξη (DIC), κατά την οποία σχηματίζονται μικροί θρόμβοι στα αγγεία. Μπορεί να εμφανιστεί επίσης καρδιαγγειακή κατάρρευση ή σήψη.

Οι παραπάνω επιπλοκές είναι στο σύνολό τους απειλητικές για τη ζωή, καταλαβαίνουμε επομένως ότι τα κρυοπαγήματα αποτελούν επείγουσα κατάσταση και πρέπει να αντιμετωπίζονται άμεσα.

Θεραπεία

Η αντιμετώπιση ενός κρυοπαγήματος εστιάζει περισσότερο στην επαναθέρμανση των περιοχών που επηρεάζονται.

Αποφύγετε, ωστόσο, να τρίψετε την περιοχές που έχουν υποστεί κρυοπαγήματα τρίτου ή τετάρτου βαθμού, καθώς αυτό μπορεί να προκαλέσει περισσότερες βλάβες.

Οι ασθενείς με κρυοπαγήματα πρέπει να μεταφέρονται άμεσα σε ζεστό δωμάτιο ή περιβάλλον. Τα βρεγμένα ρούχα πρέπει να απομακρύνονται και να αντικαθίστανται με στεγνά. Προσπαθήστε επίσης να καλύψετε τον ασθενή με κουβέρτες έτσι ώστε να αυξηθεί η θερμοκρασία στις περιοχές που έχουν εμφανιστεί κρυοπαγήματα.

Η επαναφορά της θερμοκρασίας στις πληγείσες περιοχές πρέπει να γίνει σταδιακά. Ο ασθενής μπορεί να τοποθετήσει τα άκρα που έχουν υποστεί κρυοπαγήματα σε ζεστό νερό μέχρι να επανέλθει το φυσιολογικό χρώμα του δέρματος. Οι περιοχές αυτές μπορεί να παρουσιάσουν ερυθρότητα και οίδημα όταν επανέλθει η φυσιολογική κυκλοφορία του αίματος. Μόλις το δέρμα επανέλθει στο φυσιολογικό του χρώμα, απομακρύνετε την περιοχή από το ζεστό νερό.

Αποφύγετε επίσης την επαφή με άμεσες πηγές θερμότητας, όπως η φωτιά. Καθώς η αισθητικότητα στην περιοχή του κρυοπαγήματος είναι μειωμένη, μπορεί να προκαλέσετε εγκαύματα στις περιοχές αυτές χωρίς να το αντιληφθείτε.

Μόλις απομακρύνετε το άκρο από το ζεστό νερό, προσπαθήστε να το στεγνώσετε απαλά. Τοποθετήστε μία αποστειρωμένη γάζα στην πληγείσα περιοχή. Ο γιατρός μπορεί να σας χορηγήσει επίσης αντιβιοτικά αν αντιληφθεί ότι το δέρμα έχει μολυνθεί ή υπάρχουν κυψελίδες.

Παράγοντες Κινδύνου

Όσοι περνούν αρκετό χρόνο στο κρύο, κινδυνεύουν περισσότερο από τα κρυοπαγήματα και τις άλλες παθήσεις που σχετίζονται με τον ψυχρό καιρό. Τα μικρά παιδιά και οι ηλικιωμένοι αποτελούν ομάδες υψηλού κινδύνου για τα κρυοπαγήματα.

Οι παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης κρυοπαγήματος περιλαμβάνουν:

  • Παθήσεις και καταστάσεις όπως η φυσική εξάντληση, η αφυδάτωση, οι διαταραχές της κυκλοφορίας του αίματος, ο διαβήτης και ο υποσιτισμός
  • Ψυχικές διαταραχές που μπορεί να επηρεάσουν τη λήψη αποφάσεων στις χαμηλές θερμοκρασίες
  • Το κάπνισμα, το αλκοόλ και η χρήση απαγορευμένων ουσιών
  • Ορισμένα φάρμακα, όπως οι β αποκλειστές, εξ’αιτίας των επιδράσεών τους στην κυκλοφορία του αίματος
  • Το ιστορικό κρυοπαγήματος
  • Η ηλικία, καθώς τα παιδιά και οι ηλικιωμένοι δυσκολεύονται περισσότερο να διατηρήσουν τη θερμοκρασία του σώματος
  • Τα στενά ρούχα ή παπούτσια
  • Η έκθεση σε υγρασία και αέρα
  • Το μεγάλο υψόμετρο, καθώς συνοδέυεται συνήθως από χαμηλότερες θερμοκρασίες και μειωμένα επίπεδα οξυγόνου

Οι ασθενείς με παθήσεις που επηρεάζουν την κυκλοφορία του αίματος και τα αγγεία πρέπει να λαμβάνουν επιπλέον μέτρα για να προστατευτούν από τα κρυοπαγήματα.

Πρόληψη

Αν σκοπεύετε να περάσετε αρκετό χρόνο σε χαμηλές θερμοκρασίες, θυμηθείτε ότι χρειάζεστε κατάλληλα ρούχα. Αν εργάζεστε σε εξωτερικούς χώρους ή κάνετε αθλήματα το χειμώνα, προετοιμαστείτε εκ τω προτέρων έτσι ώστε να αποφύγετε τα κρυοπαγήματα και άλλους τραυματισμούς που σχετίζονται με τον ψυχρό καιρό.

Σε περίπτωση που πρέπει οπωσδήποτε να παραμείνετε σε κάποιο εξωτερικό χώρο κατά τη διάρκεια έντονης κακοκαιρίας, τα ακόλουθα μέτρα μπορούν να σας βοηθήσουν να περιορίσετε τον κίνδυνο κρυοπαγήματος:

  • Φορέστε αρκετές στιβάδες ρούχων, καθώς με τον τρόπο αυτό παγιδεύεται ο ζεστός αέρας
  • Φορέστε ένα αδιάβροχο πάνω από τα ρούχα σας
  • Σε μεγάλο υψόμετρο χρησιμοποιήστε μάσκες οξυγόνου για να βελτιώσετε τη ροή του αίματος
  • Προσέξτε ιδιαίτερα την εμφάνιση συμπτωμάτων όπως η ερυθρότητα, το μούδιασμα και το άλγος

Αν διαπιστώσετε ότι εμφανίζετε συμπτώματα κρυοπαγήματος αναζητήστε άμεσα ιατρική βοήθεια.

- Advertisement -

Ακολουθήστε μας στο Google News για την έγκυρη επιστημονική ενημέρωσή σας, έγκαιρα!

Μην χάσετε:
Σχετικά Αρθρα