Η δυσανεξία και η αλλεργία είναι δύο διαφορετικές έννοιες αναφορικά με τα τρόφιμα, ωστόσο συχνά συγχέονται. Μία έρευνα σε ενήλικες από τις ΗΠΑ που δημοσιεύτηκε προσφάτως στο JAMA Network Open, παρατήρησε ότι το 50% των ενηλίκων πιστεύουν λανθασμένα ότι έχουν αλλεργία σε κάποιο τρόφιμο.
Σύμφωνα με τους ερευνητές, τα άτομα αυτά ουσιαστικά παρουσιάζουν συμπτώματα δυσανεξίας, μίας αντίδρασης που προκαλεί παρόμοια συμπτώματα, αλλά είναι λιγότερο επικίνδυνη.
Ποιες είναι όμως οι διαφορές μεταξύ αλλεργίας και δυσανεξίας;
Η δυσανεξία είναι η δυσκολία πέψης ενός τροφίμου
Η δυσανεξία αφορά το γαστρεντερικό σύστημα. Συμβαίνει όταν κάποιος δυσκολεύεται να πέψει ένα συγκεκριμένο τρόφιμο, γεγονός που οδηγεί σε συμπτώματα όπως παραγωγή αερίων, κοιλιακό άλγος και διάρροια, σύμφωνα με το American Academy of Allergy Asthma & Immunology (AAAAI).
«Η δυσανεξία δεν είναι μία απειλητική για τη ζωή κατάσταση, όπως δυνητικά είναι η αλλεργία, ωστόσο σίγουρα επιβαρύνει την ποιότητα ζωής», είπε η Δρ Μισέλ Ερνάντεζ, αναπληρώτρια διευθύντρια παιδιατρικής από το Πανεπιστήμιο της Βόρειας Καρολίνας.
Η δυσανεξία μπορεί να έχει διάφορα αίτια, είπε ο Δρ Τζέιμς Λι, ειδικός αλλεργιολόγος σε μία δημοσίευσή του το 2017 για την Mayo Clinic. Σε ορισμένα άτομα το αίτιο αυτό είναι το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου.
Άλλοι μπορεί να έχουν ευαισθησία σε συντηρητικά τροφίμων, όπως τα θειώδη άλατα, τα οποία χρησιμοποιούνται για τη διατήρηση ξηρών φρούτων ή του κρασιού. Σε ορισμένους μπορεί επίσης να λείπει ένα ένζυμο που είναι απαραίτητο για τη διάσπαση ορισμένων τροφίμων.
Για παράδειγμα, οι άνθρωποι που έχουν δυσανεξία στη λακτόζη έχουν ανεπάρκεια του ενζύμου λακτάση, το οποίο ο οργανισμός χρησιμοποιείται για να διασπάσει τη λακτόζη, ένα φυσικό σάκχαρο που βρίσκεται στο γάλα της αγελάδας.
Τέλος, τα άτομα που έχουν δυσανεξίες διαφόρων τροφίμων, μπορούν να καταναλώσουν μικρές ποσότητες των τροφίμων αυτών χωρίς να παρουσιάσουν μείζονα προβλήματα, σύμφωνα με το AAAAI.
Στις τροφικές αλλεργίες το ανοσοποιητικό σύστημα αντιδρά υπερβολικά σε κάποιο τρόφιμο
Όταν κάποιος καταναλώνει ένα τρόφιμο στο οποίο έχει αλλεργία, το ανοσοποιητικό του σύστημα αντιδρά υπερβολικά σε μία συγκεκριμένη πρωτεΐνη, σύμφωνα με το AAAAI. Τα αυγά, τα ψάρια, τα όστρακα, τα φιστίκια, το σιτάρι, η σόγια και το γάλα είναι τα τρόφιμα που ενοχοποιούνται για την πλειοψηφία των αλλεργικών αντιδράσεων.
Οι αντιδράσεις αυτές συμβαίνουν συνήθως λίγα λεπτά μετά την έκθεση στο τρόφιμο και τα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν κνησμό, εξάνθημα, οίδημα του δέρματος, στομαχικές κράμπες, έμετο, διάρροια και αναπνευστικά προβλήματα όπως φτέρνισμα ή ρινική συμφόρηση.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι τροφικές αλλεργίες μπορεί να προκαλέσουν αναφυλαξία, μία σοβαρή αντίδραση που χαρακτηρίζεται από σφίξιμο στο λαιμό ή το θώρακα, συριγμό, δυσκολία στην αναπνοή και μυρμήγκιασμα στα χέρια, τα πόδια, τα χείλη ή την κεφαλή. Αν δεν αντιμετωπιστεί άμεσα με μία ένεση επινεφρίνης, μπορεί να είναι ακόμα και απειλητική για τη ζωή.
Οι δυσανεξίες και οι αλλεργίες έχουν κάποια κοινά συμπτώματα από το γαστρεντερικό. Ωστόσο, αντίθετα με τις δυσανεξίες, οι τροφικές αλλεργίες μπορεί να είναι διαίτερα σοβαρές, ακόμα και σε κατανάλωση μικρής ποσότητας του τροφίμου ή ακόμα και αν το άτομο αγγίξει ή εισπνεύσει το αλλεργιογόνο.
Επισκεφθείτε έναν αλλεργιολόγο αν πιστεύετε ότι έχετε τροφική αλλεργία
Αν πιστεύετε ότι έχετε αλλεργία σε κάποιο τρόφιμο και κατά συνέπεια το αποφεύγετε, είναι σημαντικό να επισκεφθείτε έναν αλλεργιολόγο για να επιβεβαιώσει αν έχετε όντως αλλεργία.
Ο γιατρός μπορεί να διαγνώσει τις τροφικές αλλεργίες αναλύοντας το ιατρικό σας ιστορικό και χρησιμοποιώντας μερικά τεστ, όπως η εξέταση νυγμού, οι εξετάσεις αίματος ή η δοκιμασία πρόκλησης, κατά την οποία καταναλώνεται ένα τρόφιμο σε ιατρικό περιβάλλον για να παρατηρηθεί αν προκαλεί αντίδραση.
Αν πιστεύετε ότι έχετε κάποια δυσανεξία είναι προτιμότερο να απευθυνθείτε σε γιατρό ή διαιτολόγο παρά να προσπαθήσετε να αυτοδιαγνωστείτε με άλλες μεθόδους.
Ορισμένα τεστ που κυκλοφορούν στην αγορά υπόσχονται ότι μπορούν να διαγνώσουν πολλαπλές δυσανεξίες σε τρόφιμα μέσω υπολογισμού των αντισωμάτων της ανοσοσφαιρίνης G (IgG), ωστόσο αρκετοί ειδικοί (μεταξύ των οποίων και το AAAAI) συνιστούν ότι δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται καθώς δεν στηρίζονται σε επιστημονικά δεδομένα.
Τον Οκτώβριο του 2018, η διαιτολόγος Ταμάρα Ντούκερ Φρέιμαν επίσης καταφέρθηκε κατά των IgG τεστ. Πρότεινε ότι είναι προτιμότερο να κρατάτε ένα ημερολόγιο με τα τρόφιμα που τρώτε και να καταγράφετε τα συμπτώματα που εμφανίζονται.
«Η πληροφορία αυτή θα βοηθήσει ένα διαιτολόγο (ειδικά έναν που ειδικεύεται στις αλλεργίες) να ταυτοποιήσει τα κοινά σημεία σε διάφορα τρόφιμα ή γεύματα», συμπλήρωσε.