Οι σημαντικές διαταραχές του ύπνου συνδέονται με αυξημένο ρυθμό έκπτωσης των γνωστικών λειτουργιών στους ασθενείς με νόσο Alzheimer, σύμφωνα με τα αποτελέσματα μίας νέας έρευνας.
Εξετάζοντας δεδομένα από τη βάση δεδομένων NACC για περισσότερους από 400 ασθενείς με επιβεβαιωμένη νόσο Alzheimer, εκ των οποίων όλοι είχαν φυσιολογικές γνωστικές λειτουργίες στην αρχή της έρευνας, οι επιστήμονες παρατήρησαν ότι αυτοί που παρουσίαζαν διαταραχές του ύπνου στην αρχή της έρευνας είχαν σημαντικά αυξημένο ρυθμό έκπτωσης των γνωστικών λειτουργιών σε σχέση με τους υπολοίπους εθελοντές.
Οι διαταραχές του ύπνου ήταν συνήθως οι συχνές αφυπνίσεις κατά τη διάρκεια της νύχτας, η πρώιμη αφύπνιση το πρωί ή/και ο αυξημένος ύπνος κατά τη διάρκεια της ημέρας.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον είχε το γεγονός ότι ο ρυθμός έκπτωσης των γνωστικών λειτουργιών ήταν ταχύτερος στους ασθενείς που έφεραν το γονίδιο APOE e4.
Καθώς οι ασθενείς που εξετάστηκαν δεν είχαν διαφορές στους υπόλοιπους παράγοντες κινδύνου για την έκπτωση των γνωστικών λειτουργιών, οι επιστήμονες συμπέραναν ότι «οι διαταραχές του ύπνου είναι αυτές που ευθύνονται για τις διαφορές στο ρυθμό έκπτωσης».
«Με βάση αυτά που γνωρίζουμε, βλέπουμε ότι ο ύπνος παίζει σημαντικότερο ρόλο στις γνωστικές λειτουργίες απ’ όσο πιστεύαμε μέχρι σήμερα», είπε η Adrienne L. Atayde, επικεφαλής της έρευνας από το St. Michael’s Hospital στο Τορόντο.
«Προς το παρόν έχουμε παρατηρήσει απλά ότι υπάρχει σύνδεση. Οι μελλοντικές έρευνες θα πρέπει να επιβεβαιώσουν ότι οι διαταραχές του ύπνου μπορούν δυνητικά να χρησιμοποιηθούν ως προγνωστικός παράγοντας για τη νόσο Alzheimer και την έκπτωση των γνωστικών λειτουργιών, καθοδηγώντας τους γιατρούς στην αντιμετώπιση της νόσου», είπε η επιστήμονας.
Συζητήσεις και Αντιπαραθέσεις
«Η σύνδεση ανάμεσα στις διαταραχές του ύπνου, την παθολογία της νόσου Alzheimer και τη σχετιζόμενη με αυτή έκπτωση των γνωστικών λειτουργιών αποτελεί αντικείμενο αντιπαραθέσεων», είπαν οι ερευνητές.
Τα τελευταία χρόνια εξετάζεται αν οι διαταραχές του ύπνου αποτελούν σύμπτωμα της νόσου Alzheimer ή παράγοντα που επηρεάζει την πορεία της νόσου. Δεν είναι λίγοι αυτοί που υποστηρίζουν επίσης ότι η αντιμετώπιση των διαταραχών του ύπνου μπορεί να επιβραδύνει την εξέλιξη της νόσου Alzheimer, πρόσθεσαν.
«Τα τελευταία χρόνια έρχονται στο φως όλο και περισσότερα δεδομένα για τον εγκέφαλο. Θέλαμε να εξετάσουμε πως συνδέονται τα παραπάνω δεδομένα, καθώς και αν υπάρχει σύνδεση ανάμεσα στις διαταραχές του ύπνου και τη νόσο Alzheimer», είπε η Atayde.
Οι ερευνητές εξέτασαν συνολικά 404 ασθενείς από τη βάση δεδομένων NACC. Όλοι οι εθελοντές είχαν φυσιολογικές γνωστικές λειτουργίες στην αρχή της έρευνας.
Σε καθέναν από αυτούς τέθηκε επίσης η διάγνωση της νόσου Alzheimer, με βάση την παρουσία νευροϊνιδικών πλεγμάτων, ενώ διερευνήθηκε επίσης η παρουσία ή απουσία του γονιδίου APOE.
«Μία Καλή Αρχή»
Οι εθελοντές χωρίστηκαν σε δύο ομάδες αναλόγως αν είχαν (74 εθελοντές) ή δεν είχαν διαταραχές του ύπνου (330 εθελοντές). Τα χαρακτηριστικά των δύο ομάδων ήταν παρόμοια, όπως για παράδειγμα η μέση ηλικία (78 έναντι 79 αντίστοιχα), το φύλο (61% έναντι 56% άνδρες), η ηλικία θανάτου (83 έναντι 84) και το ποσοστό των φορέων του γονιδίου APOE (45% έναντι 47%).
Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι, συνολικά, οι ασθενείς με διαταραχές του ύπνου είχαν σημαντικά μεγαλύτερο ρυθμό έκπτωσης των γνωστικών λειτουργιών σε σχέση με την ομάδα ελέγχου.
«Η διαφορά αυτή ήταν εμφανέστερη στους φορείς του γονιδίου APOE e4», είπαν οι επιστήμονες.
Η Atayde υποστήριξε ότι η χρήση της βάσης δεδομένων NACC ήταν ένας από τους σημαντικότερους περιορισμούς της έρευνας, καθώς «αποτελεί μία κλινική ομάδα εθελοντών, επομένως πιθανώς οι παρατηρήσεις μας δεν είναι δυνατό να επεκταθούν και στον υπόλοιπο πληθυσμό».
Ωστόσο, «είναι μία καλή αρχή για τους προγνωστικούς παράγοντες που πρέπει να εξετάζονται στη νόσο Alzheimer», πρόσθεσε.
Πρέπει να Εξετάζονται οι Συνήθειες Ύπνου των Ασθενών;
Σχολιάζοντας τα αποτελέσματα της έρευνας, η Rebecca L. Edelmayer, PhD, διευθύντρια επιστημονικής έρευνας του Alzheimer’s Association, τόνισε ότι δεν προκαλούν έκπληξη.
«Γνωρίζουμε από προηγούμενες έρευνες ότι οι διαταραχές του ύπνου σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο τόσο νόσου Alzheimer όσο και άλλων μορφών άνοιας. Επομένως η έρευνα αυτή συμφωνεί με τα ήδη υπάρχοντα δεδομένα», είπε η ίδια.
Πρόσθεσε επίσης ότι οι διαταραχές του ύπνου μπορεί να αποδίδονται σε διάφορους παράγοντες και έχουν αρκετά διαφορετικά είδη (υπνική άπνοια, αϋπνία και διαταραχές του κιρκαδικού ρυθμού).
Ένας περιορισμός της έρευνας που ανέδειξε η Edelmayer είναι ότι οι ερευνητές εξέτασαν όλες τις παραπάνω διαταραχές συνολικά.
«Πιστεύω ότι αυτή τη στιγμή έρχονται στο φως όλο και περισσότερα δεδομένα που δείχνουν ότι οι διαταραχές του ύπνου σχετίζονται με τις άνοιες. Αυτή τη στιγμή, ωστόσο, δεν μπορούμε να γνωρίζουμε αν αποτελούν προγνωστικό παράγοντα ή παθολογία της νόσου. Αυτό θα πρέπει να εξερευνηθεί από μελλοντικές μελέτες», υποστήριξε.
Όταν ρωτήθηκε αν οι γιατροί πρέπει να ρωτούν όλους τους ηλικιωμένους ασθενείς σχετικά με τον ύπνο τους, η Edelmayer είπε ότι «αν ένας ασθενής έχει διαταραχές της μνήμης ή της σκέψης, τότε ο γιατρός σίγουρα πρέπει να τον ρωτήσει σχετικά με τον ύπνο, καθώς αυτό τον βοηθά να έχει καλύτερη εικόνα για το ιστορικό του».
Βιβλιογραφία: Medscape