Η καρδιαγγειακή νόσος και το εγκεφαλικό επεισόδιο έχουν αρκετά κοινά. Και οι δύο καταστάσεις είναι αποτέλεσμα συνδυασμού των γονιδίων, του περιβάλλοντος και των προσωπικών επιλογών μας (όπως το κάπνισμα, η άσκηση, κλπ). Για τους περισσότερους ανθρώπους, οι τελευταίες είναι αυτές που επηρεάζουν περισσότερο τον μελλοντικό κίνδυνο εμφάνισης ενός εγκεφαλικού επεισοδίου. Οι παρούσες οδηγίες για την πρόληψη του εγκεφαλικού επεισοδίου υποστηρίζουν ότι ένας υγιεινός τρόπος ζωής μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο κατά σχεδόν 80%! Κανένα φάρμακο ή άλλη ιατρική παρέμβαση δεν μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο σε τέτοιο βαθμό.
Το εγκεφαλικό επεισόδιο εμφανίζεται αιφνιδίως και προκαλεί σημαντικά συμπτώματα. Ωστόσο, η αιφνίδια εμφάνισή του είναι το αποτέλεσμα συσσώρευσης βλαβών και αθηροσκληρωτικών πλακών στα αγγεία ή κολπικής μαρμαρυγής, μία διαδικασία που χρειάζεται αρκετά χρόνια. Το γεγονός ότι οι βλάβες αυτές εμφανίζονται μακροπρόθεσμα σημαίνει ότι το εγκεφαλικό επεισόδιο μπορεί να προληφθεί με τις κατάλληλες προσεγγίσεις για τη διατήρηση της υγείας των αρτηριών.
Περιεχόμενα:
Δύο Είδη Εγκεφαλικού Επεισοδίου
Το εγκεφαλικό επεισόδιο εμφανίζεται όταν διακόπτεται προσωρινά η ροή του αίματος σε τμήματα του εγκεφάλου. Χωρίς την επαρκή οξυγόνωση, τα εγκεφαλικά κύτταρα καταστρέφονται μέσα σε λίγα λεπτά. Συχνά, οι βλάβες αυτές είναι απειλητικές για τη ζωή με αποτέλεσμα το εγκεφαλικό επεισόδιο να αποτελεί την 4η αιτία θανάτου σήμερα. Στις περισσότερες περιπτώσεις, ωστόσο, το εγκεφαλικό επεισόδιο δεν οδηγεί στο θάνατο, αλλά μπορεί να προκαλέσει μόνιμες βλάβες, όπως διαταραχές της ομιλίας, παράλυση ή άλλα προβλήματα. Το εγκεφαλικό επεισόδιο αποτελεί μάλιστα ένα από τα κύρια αίτια αναπηρίας, με σχεδόν 1 στους 3 ασθενείς να παθαίνει σοβαρή αναπηρία.
Το ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο εμφανίζεται όταν ένας θρόμβος αίματος ή ένα άλλο έμφρακτο αποκλείει ένα αγγείο του εγκεφάλου. Το 80% των εγκεφαλικών επεισοδίων αποδίδεται στο παραπάνω φαινόμενο. Τα υπόλοιπα εγκεφαλικά επεισόδια είναι τα αιμορραγικά, τα οποία εμφανίζονται όταν παρουσιάζεται ρήξη ενός αγγείου στον εγκέφαλο. Η επακόλουθη αιμορραγία περιορίζει την παροχή οξυγονωμένου αίματος στα εγκεφαλικά κύτταρα και αυξάνει την πίεση στο εσωτερικό του κρανίου με αποτέλεσμα να προκαλούνται περαιτέρω βλάβες.
Αν και οι δύο παραπάνω μορφές του εγκεφαλικού επεισοδίου έχουν διαφορετική θεραπεία, η πρόληψή τους είναι παρόμοια.
3 Κατηγορίες Παραγόντων Κινδύνου
Οι παράγοντες κινδύνου για το εγκεφαλικό επεισόδιο χωρίζονται σε 3 κατηγορίες και συγκεκριμένα τους τροποποιήσιμους, τους μη τροποποιήσιμους και τους παράγοντες που βρίσκονται υπό διερεύνηση.
Μη Τροποποιήσιμοι Παράγοντες Κινδύνου
Οι παράγοντες αυτοί, οι οποίοι αναφέρονται παρακάτω, είναι αυτοί που δεν μπορούμε να επηρεάσουμε με αλλαγές στον τρόπο ζωής. Αν οι παράγοντες αυτοί είναι αρκετοί, αυτό σημαίνει ότι πρέπει να εστιάσουμε περισσότερο στους τροποποιήσιμους παράγοντες κινδύνου για να περιορίσουμε τον κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου.
- Ηλικία
- Φύλο
- Φυλή/Εθνικότητα
Τροποποιήσιμοι Παράγοντες Κινδύνου
Οι παράγοντες αυτοί επηρεάζονται από τον τρόπο ζωής μας και επομένως αποτελούν σημαντικούς στόχους για την πρόληψη του εγκεφαλικού επεισοδίου.
- Υπέρταση
- Μειωμένη άσκηση
- Κάπνισμα
- Διαβήτης
- Υψηλή χοληστερόλη
- Κολπική μαρμαρυγή
- Δρεπανοκυτταρική αναιμία
- Χρήση από του στόματος αντισυλληπτικών
- Παχυσαρκία
- Καρδιαγγειακή νόσος
- Καταχρήσεις αλκοόλ
- Καταχρήσεις ναρκωτικών ουσιών
Παράγοντες που Βρίσκονται Υπό Διερεύνηση
Οι παράγοντες αυτοί έχουν συνδεθεί με αυξημένο κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου, ωστόσο είτε είναι δύσκολο να τους περιορίσουμε με αλλαγές στον τρόπο ζωής είτε η σύνδεσή τους με το εγκεφαλικό επεισόδιο πρέπει να εξερευνηθεί περισσότερο.
- Αποφρακτική υπνική άπνοια
- Ημικρανία
- Ορισμένες λοιμώξεις
- Ουλίτιδα
- Δείκτες του αίματος όπως ο παράγοντας V Leiden, η λιποπρωτεΐνη α και άλλοι
11 Μέτρα Πρόληψης για το Εγκεφαλικό Επεισόδιο
Το εγκεφαλικό επεισόδιο μπορεί να αντιμετωπιστεί με διάφορες προσεγγίσεις. Αν και καθεμία από τις παρακάτω μπορεί να περιορίσει τον κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου, ο συνδυασμός περισσοτέρων από αυτές μπορεί να μειώσει ακόμα περισσότερο τον κίνδυνο:
- Μάθετε και ρυθμίστε την αρτηριακή σας πίεση
- Σταματήστε το κάπνισμα
- Χάστε βάρος
- Ασκηθείτε περισσότερο
- Αντιμετωπίστε την κολπική μαρμαρυγή
- Προτιμήστε την επιθετική αγωγή στα παροδικά ισχαιμικά επεισόδια (μικρό εγκεφαλικό)
- Αντιμετωπίστε τις διαταραχές του κυκλοφορικού όπως η περιφερική αρτηριοπάθεια, η δρεπανοκυτταρική αναιμία και η σοβαρή αναιμία
- Ρυθμίστε τα επίπεδα γλυκόζης και χοληστερόλης στο αίμα
- Περιορίστε την κατανάλωση αλκοόλ
- Ακολουθήστε μία υγιεινή διατροφή με χαμηλή πρόσληψη νατρίου και υψηλή πρόσληψη καλίου
- Μάθετε τα προειδοποιητικά σημεία του εγκεφαλικού επεισοδίου και ανταποκριθείτε σε αυτά άμεσα
Προειδοποιητικά Σημεία του Εγκεφαλικού Επεισοδίου
Αν παρατηρήσετε ένα ή περισσότερα από τα παρακάτω συμπτώματα σε εσάς ή κάποιον άλλο, επικοινωνήστε άμεσα με το 166 ή τα επείγοντα ενός νοσοκομείου:
- Αιφνίδιο μούδιασμα ή αδυναμία στο πρόσωπο, το άνω ή το κάτω άκρο, ιδιαίτερα αν εμφανίζεται μονόπλευρα
- Αιφνίδια σύγχυση ή δυσκολία στην ομιλία
- Αιφνίδια απώλεια της όρασης σε έναν ή και τους δύο οφθαλμούς
- Αιφνίδιες διαταραχές της βάδισης, της ισορροπίας ή του συγχρονισμού
- Αιφνίδια, σοβαρή κεφαλαλγία χωρίς γνωστά αίτια
Ιδανικά, οι προσεγγίσεις για την πρόληψη του εγκεφαλικού επεισοδίου πρέπει να ξεκινούν από μικρή ηλικία. Ωστόσο, ακόμα κι αν ξεκινήσουν αργότερα, οι αλλαγές στον τρόπο ζωής μπορούν να προσφέρουν σημαντικά οφέλη για την υγεία.
Βιβλιογραφία: Harvard Health
Φωτογραφία: Fort George G. Meade Public Affairs Office