Το ιώδιο είναι ένα μέταλλο που είναι απαράιτητο για τον οργανισμό. Είναι υδατοδιαλυτό και βρίσκεται σε αρκετά τρόφιμα, καθώς και στο μαγειρικό αλάτι, ενώ διατίθεται επίσης και σε μορφή συμπληρώματος.
Στο παρόν άρθρο θα εξετάσουμε τα σημεία, τα συμπτώματα και τις επιπλοκές της ανεπάρκειας ιωδίου, καθώς και την αντιμετώπισή της.
Περιεχόμενα:
Γιατί Χρειαζόμαστε Ιώδιο;
Το ιώδιο είναι απαραίτητο για τη λειτουργία του θυρεοειδούς αδένα. Ο θυρεοειδής χρησιμοποιεί την ουσία αυτή για την παραγωγή των θυρεοειδών ορμονών. Οι ορμόνες αυτές έχουν σημαντικό ρόλο:
- Στην ανάπτυξη του εγκεφάλου
- Στην ανάρρωση
- Στον ενεργειακό μεταβολισμό
Όταν η παραγωγή των θυρεοειδών ορμονών είναι χαμηλή, μπορεί να εμφανιστεί υποθυρεοειδισμός.
Η ανεπάρκεια ιωδίου επηρεάζει την ικανότητα του θυρεοειδούς αδένα να παράγει ορμόνες, επομένως αποτελεί αιτιολογικό παράγοντα για την εμφάνιση υποθυρεοειδισμού.
Ενδείξεις Ανεπάρκειας Ιωδίου
Σύμφωνα με μία έρευνα του 2017, σχεδόν το 1/3 του πληθυσμού έχει ανεπάρκεια ιωδίου. Ακολουθούν 11 ενδείξεις ότι μπορεί να πάσχουμε από ανεπάρκεια ιωδίου.
1. Αύξηση του Σωματικού Βάρους
Ένα από τα συχνότερα συμπτώματα της ανεπάρκειας ιωδίου είναι η ανεξήγητη αύξηση του σωματικού βάρους.
Όταν ο μεταβολισμός λειτουργεί φυσιολογικά, ο άνθρωπος μπορεί να «κάψει» θερμίδες με σκοπό την παραγωγή ενέργειας. Ο υποθυρεοειδισμός, δηλαδή η έλλειψη θυρεοειδών ορμονών, μπορεί να επιβραδύνει το μεταβολισμό.
Όταν ο μεταβολισμός επιβραδύνεται, οι θερμίδες αποθηκεύονται σε μορφή λίπους, γεγονός που οδηγεί σε αύξηση του σωματικού βάρους.
Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι η αύξηση του σωματικού βάρους δεν αποτελεί πάντοτε ένδειξη ανεπάρκειας ιωδίου. Πρέπει να εξετάζεται ως σύμπτωμα μόνο όταν η αύξηση του σωματικού βάρους δεν μπορεί να αποδοθεί σε άλλα αίτια.
2. Αίσθημα Αδυναμίας
Η ανεπάρκεια ιωδίου συχνά προκαλεί αίσθημα αδυναμίας. Ο ασθενής μπορεί να δυσκολεύεται να σηκώσει βαριά αντικείμενα, παρά το γεγονός ότι στο παρελθόν δεν είχε δυσκολίες να επιτελέσει την παραπάνω ενέργεια.
Η αδυναμία αυτή αποδίδεται στα μειωμένα επίπεδα ενέργειας. Ο υποθυρεοειδισμός επιβραδύνει το μεταβολικό ρυθμό. Αυτό σημαίνει ότι οι ασθενείς χρησιμοποιούν λιγότερες θερμίδες για την παραγωγή ενέργειας. Τα μειωμένα επίπεδα ενέργειας σημαίνουν ότι οι μύες δεν λειτουργούν αποτελεσματικά με αποτέλεσμα ο ασθενής να αισθάνεται αδυναμία.
3. Αίσθημα Κόπωσης
Η επιβράδυνση του μεταβολικού ρυθμού μπορεί να προκαλέσει επίσης αίσθημα κόπωσης. Το τελευταίο, αποτελεί επομένως ένα ακόμα σημείο της ανεπάρκειας ιωδίου.
Όπως συμβαίνει και με την αύξηση του σωματικου βάρους, το αίσθημα κόπωσης δεν αποδίδεται πάντοτε στην ανεπάρκεια ιωδίου. Άτομα που δεν ξεκουράζονται αρκετά είναι λογικό να νιώθουν ένα αίσθημα κόπωσης.
Αν το αίσθημα κόπωσης δεν μπορεί να αποδοθεί σε άλλα αίτια, πρέπει να εξετάζεται ως σύμπτωμα της ανεπάρκειας ιωδίου.
4. Τριχόπτωση
Η τριχόπτωση είναι ένα ακόμα σύμπτωμα που μπορεί να παραπέμπει σε ανεπάρκεια ιωδίου.
Οι ορμόνες του θυρεοειδούς έχουν σημαντικό ρόλο στην αναπλήρωση των τριχικών θυλάκων. Όταν ένας ασθενής πάσχει από υποθυρεοειδισμό, η έλλειψη των θυρεοειδών ορμονών μεταφράζεται σε μειωμένη ικανότητα ανανέωσης των θυλάκων.
Τα μαλλιά φυσιολογικά πέφτουν αλλά αντικαθίστανται από νέους τριχικούς θύλακες. Σταδιακά, η διαδικασία αυτή περιορίζεται με αποτέλεσμα να μειώνεται ο αριθμός των τριχών.
5. Ξηροδερμία
Η ξηροδερμία μπορεί να αποτελεί τόσο σημείο του υποθυρεοειδισμού όσο και της ανεπάρκειας ιωδίου.
Οι θυρεοειδείς ορμόνες βοηθούν στην αναπλήρωση των κυττάρων του δέρματος. Η έλλειψη των ορμονών αυτών μπορεί να προκαλέσει συσσώρευση νεκρών κυττάρων με αποτέλεσμα να εμφανίζεται ξηροδερμία.
6. Αίσθημα Κρύου
Η ανεπάρκεια ιωδίου, όπως προαναφέρθηκε, προκαλεί μείωση των θυρεοειδών ορμονών. Η επακόλουθη μείωση στο μεταβολικό ρυθμό και την παραγωγή ενέργειας συνεπάγεται αυξημένη αίσθηση του κρύου καθώς η ενέργεια βοηθά στη ρύθμιση της θερμοκρασίας του οργανισμού.
7. Επιβράδυνση του Καρδιακού Ρυθμού
Η ανεπάρκεια ιωδίου προκαλεί επιβράδυνση του καρδιακού ρυθμού. Όταν ο καρδιακός ρυθμός επιβραδύνεται, μπορεί να εμφανιστεί αίσθημα αδιαθεσίας, ίλιγγος ή λιποθυμία.
8. Προβλήματα της Μάθησης και της Μνήμης
Οι ορμόνες του θυρεοειδούς παίζουν σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη του εγκεφάλου. Η ανεπάρκεια ιωδίου προκαλεί μείωση στα επίπεδα των παραπάνω ορμονών γεγονός που οδηγεί σε διαταραχές της μνήμης.
Μία έρευνα του 2014 διαπίστωσε ότι ο ιππόκαμπος ήταν μικρότερος στους ασθενείς με χαμηλά επίπεδα θυρεοειδών ορμονών. Ο ιππόκαμπος αποτελεί κομμάτι του εγκεφάλου που επηρεάζει τη μνήμη.
9. Επιπλοκές στην Εγκυμοσύνη
Η κατανάλωση επαρκών ποσοτήτων ιωδίου αποτελεί πρόκληση για αρκετές έγκυες γυναίκες, καθώς χρειάζεται αρκετό ιώδιο τόσο για τον οργανισμό της όσο και για του εμβρύου.
Οι θυρεοειδείς ορμόνες είναι απαραίτητες για τη φυσιολογική ανάπτυξη του εμβρύου πριν τη γέννησή του. Η έλλειψη των ορμονών αυτών μπορεί να προκαλέσει διαταραχές στην ανάπτυξη του εγκεφάλου.
Η σημαντική ανεπάρκεια ιωδίου μπορεί επίσης να προκαλέσει πρόωρο τοκετό.
10. Βαριά ή Ασταθής Έμμηνός Ρύση
Τα χαμηλά επίπεδα των θυρεοειδών ορμονών μπορεί να επηρεάσουν και την έμμηνο ρύση στις γυναίκες. Τα παρακάτω σημεία μπορεί να αποτελούν ενδείξεις ανεπάρκειας ιωδίου:
- Έμμηνος ρύση πιο βαριά απ’ότι συνήθως
- Μικρότερη ή μεγαλύτερη διάρκεια του εμμηνορυσιακού κύκλου
11. Οιδήματα στο Λαιμό
Σε αρκετούς ασθενείς με ανεπάρκεια ιωδίου μπορεί να παρατηρηθεί οίδημα στο λαιμό. Αυτό αποδίδεται συνήθως σε διόγκωση του θυρεοειδούς αδένα.
Όταν ο θυρεοειδής δεν έχει αρκετό ιώδιο προσπαθεί να απορροφήσει μεγαλύτερες ποσότητες αίματος με αποτέλεσμα να διογκώνεται και να παρουσιάζεται οίδημα.
Επιπλοκές
Οι σοβαρότερες επιπλοκές της ανεπάρκειας ιωδίου παρατηρούνται στις εγκύους. Σε περιστατικά σοβαρής ανεπάρκειας μπορεί να γίνει πρόωρος τοκετός ή το βρέφος να πάσχει από ψυχικές νόσους εξ’αιτίας των διαταραχών στην ανάπτυξη του εγκεφάλου.
Διάγνωση
Η διάγνωση της ανεπάρκειας ιωδίου γίνεται από τον γιατρό. Η συχνότερη μέθοδος διάγνωσης είναι οι εξετάσεις ούρων.
Αίτια
Η ανεπάρκεια ιωδίου είναι συνήθως αποτέλεσμα ανεπαρκούς κατανάλωσης τροφίμων που είναι πλούσια σε ιώδιο. Η έλλειψη αυτή επηρεάζει περισσότερο τις έγκυες γυναίκες που χρειάζονται υψηλότερες ποσότητες ιωδίου.
Θεραπεία
Τα ακόλουθα τρόφιμα αποτελούν καλές πηγές ιωδίου:
- Φύκια, αποξηραμένα: 11-1989% της ΣΗΠ (συνιστώμενη ημερήσια πρόσληψη)
- Μπακαλιάρος, 85γρ: 66% της ΣΗΠ
- Γιαούρτι: 50% της ΣΗΠ
- Αλάτι, 1/4 κουτάλι του γλυκού ή 1.5γρ: 47% της ΣΗΠ
- Γαρίδες, 85γρ: 23% της ΣΗΠ
- Αυγό: 16% της ΣΗΠ
- Τόνος, 85γρ: 11% της ΣΗΠ
- Αποξηραμένα δαμάσκηνα, 5: 9% της ΣΗΠ
Κάθε μέρα πρέπει να καταναλώνουμε 150 μικρογραμμάρια ιωδίου για τη διατήρηση των επιπέδων του μετάλλου σε υγιείς τιμές.