Η χοληστερόλη είναι μία λιπώδης ουσία (λιπίδιο) απαραίτητη για τη φυσιολογική λειτουργία του σώματος. Παράγεται κυρίως από το ήπαρ, ωστόσο περιέχεται και σε αρκετά τρόφιμα. Οι αυξημένες ποσότητες λιπιδίων στο αίμα (υπερλιπιδαιμία) μπορούν να επηρεάσουν αρνητικά την υγεία. Η υψηλή χοληστερόλη δεν προκαλεί η ίδια προβλήματα, ωστόσο αυξάνει τον κίνδυνο για σοβαρές παθήσεις.
Σχετικά με τη χοληστερόλη
Η χοληστερόλη μεταφέρεται στο αίμα μέσω των πρωτεϊνών. Όταν η χοληστερίνη συνδέεται με μία πρωτεΐνη σχηματίζεται μία λιποπρωτεΐνη.
Τα δύο κύρια είδη λιποπρωτεϊνών είναι:
- Η λιποπρωτεΐνη υψηλής πυκνότητας (HDL): Απομακρύνει τη χοληστερίνη από τα κύτταρα και τη μεταφέρει στο ήπαρ όπου είτε καταστρέφεται είτε αποβάλλεται από τον οργανισμό με τα κόπρανα. Η HDL είναι γνωστή και ως «καλή χοληστερόλη» και τα αυξημένα επίπεδά της είναι επιθυμητά.
- Η λιποπρωτεΐνη χαμηλής πυκνότητας (LDL): Μεταφέρει τη χοληστερόλη στα κύτταρα που τη χρειάζονται. Ωστόσο, όταν υπάρχουν μεγαλύτερες ποσότητες χοληστερόλης από αυτές που χρειάζονται τα κύτταρα, αυτή συσσωρεύεται στα τοιχώματα των αρτηριών προκαλώντας μία σειρά παθήσεων. Για το λόγο αυτό είναι γνωστή και ως «κακή χοληστερόλη».
Η ποσότητα της χοληστερόλης στο αίμα (τόσο της HDL όσο και της LDL) μπορεί να υπολογιστεί με μία εξέταση αίματος. Τα επιθυμητά επίπεδα χοληστερόλης στο αίμα διαφέρουν ανάλογα με τον κίνδυνο του κάθε ατόμου για παθήσεις των αρτηριών.
Γιατί πρέπει να ρυθμίσω τη χοληστερόλη μου;
Έρευνες έχουν αποδείξει ότι η υψηλή χοληστερίνη μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο:
- Στένωσης των αρτηριών (αθηροσκλήρωσης)
- Καρδιακής ανακοπής
- Εγκεφαλικού επεισοδίου
- Παροδικού ισχαιμικού επεισοδίου (ΠΙΕ)
- Περιφερική αρτηριακή νόσο
Αυτό συμβαίνει γιατί η χοληστερόλη εναποτίθεται στα τοιχώματα των αρτηριών, περιορίζοντας τη ροή του αίματος προς την καρδιά, τον εγκέφαλο και τα υπόλοιπα όργανα του σώματος. Αυξάνει επίσης τον κίνδυνο σχηματισμού ενός θρόμβου αίματος.
Ο κίνδυνος στεφανιαίας νόσου επίσης αυξάνεται ανάλογα με τα επίπεδα χοληστερόλης στο αίμα. Αυτό μπορεί να προκαλέσει πόνο στο στήθος και τον ώμο κατά την έντονη σωματική άσκηση ή το άγχος (στηθάγχη).
Ποια είναι τα αίτια της υψηλής χοληστερόλης;
Αρκετοί παράγοντες μπορεί να αυξήσουν την πιθανότητα να παρουσιάσετε καρδιακά προβλήματα ή εγκεφαλικό επεισόδιο αν έχετε υψηλή χοληστερόλη.
Αυτοί περιλαμβάνουν:
- Κακή διατροφή: Ιδιαίτερα η κατανάλωση τροφίμων με κορεσμένα λίπη.
- Κάπνισμα: Μία χημική ουσία που βρίσκεται στα τσιγάρα, η ακρολεΐνη, εμποδίζει την HDL να μεταφέρι τη χοληστερόλη από τις λιπώδεις εναποθέσεις στο ήπαρ, γεγονός που οδηγεί σε στένωσή τους (αθηροσκλήρωση).
- Σακχαρώδης διαβήτης ή Υψηλή αρτηριακή πίεση (υπέρταση)
- Οικογενειακό ιστορικό εγκεφαλικού επεισοδίου ή εγκεφαλικής νόσου
Τέλος, μία κληρονομική νόσος, η οικογενής υπερχοληστερολαιμία, μπορεί να προκαλέσει υψηλές τιμές χοληστερίνης ακόμα και σε άτομα που κάνουν υγιεινή διατροφή.
Πότε πρέπει να κάνω εξετάσεις για τα επίπεδα της χοληστερόλης στο αίμα;
Ο γιατρός σας θα προτείνει να κάνετε εξετάσεις για τα επίπεδα χοληστερόλης στο αίμα αν:
- Έχετε διαγνωστεί με στεφανιαία νόσο, εγκεφαλικό επεισόδιο ή περιφερική αρτηριακή νόσο.
- Έχετε οικογενειακό ιστορικό καρδιαγγειακής νόσου.
- Έχετε κάποιο συγγενή πρώτου βαθμού με κάποια πάθηση που σχετίζεται με υψηλή χοληστερόλη.
- Είστε υπέρβαρος ή παχύσαρκος.
- Έχετε υψηλή αρτηριακή πίεση, σακχαρώδη διαβήτη ή κάποια πάθηση που αυξάνει τα επίπεδα χοληστερόλης στο αίμα.
Ποιες είναι οι φυσιολογικές τιμές της χοληστερόλης;
Η χοληστερόλη αίματος υπολογίζεται σε millimole ανά λίτρο αίματος (mmol/L).
Η τιμή της ολικής χοληστερόλης πρέπει να είναι:
- 5 mmol/L ή χαμηλότερη για τους υγιείς ενήλικες.
- 4 mmol/L ή χαμηλότερη για ενήλικες με αυξημένο κίνδυνο.
Η τιμή της LDL πρέπει να είναι:
- 3 mmol/L ή χαμηλότερη για τους υγιείς ενήλικες.
- 2 mmol/L ή χαμηλότερη για ενήλικες με αυξημένο κίνδυνο.
Η τιμή της HDL πρέπει να είναι πάνω από 1 mmol/L. Χαμηλότερες τιμές υποδηλώνουν αυξημένο κίνδυνο καρδιακής νόσου.
Η αναλογία ολικής χοληστερόλης προς HDL μπορεί επίσης να υπολογιστεί. Αυτή είναι η τιμή της ολικής χοληστερόλης διαιρεμένη με την τιμή της HDL. Γενικότερα, η αναλογία αυτή πρέπει να είναι μικρότερη από το 4, καθώς υψηλότερες τιμές υποδηλώνουν αυξημένο κίνδυνο καρδιακής νόσου.
Ωστόσο, πρέπει να σημειωθεί ότι η χοληστερόλη είναι ένας μόνο παράγοντας κινδύνου και τα επίπεδά της που σηματοδοτούν την έναρξη της θεραπείας εξαρτώνται και από άλλους παράγοντες, όπως το κάπνισμα και η υψηλή αρτηριακή πίεση.
Πώς μπορώ να μειώσω τα επίπεδα χοληστερόλης αίματος;
Το πρώτο βήμα στη μείωση της χοληστερόλης είναι η υγιεινή διατροφή. Είναι σημαντικό να περιορίσετε την κατανάλωση κορεσμένων λιπών από τη διατροφή σας. Προσπαθήστε να αντικαταστήσετε τρόφιμα που περιέχουν λίπη με φρούτα, λαχανικά και τρόφιμα ολικής αλέσεως. Αυτό βοηθά επίσης στην πρόληψη της υψηλής χοληστερόλης.
Η σωματική άσκηση και η διακοπή του καπνίσματος βοηθούν επίσης στη μείωση της χοληστερόλης.
Αν με τις παραπάνω ενέργειες δεν μειωθούν τα επίπεδα της χοληστερόλης αίματός σας, ο γιατρός μπορεί να σας χορηγήσει φάρμακα όπως στατίνες. Για τη χορήγηση των τελευταίων, ο γιατρός θα λάβει υπ’ όψη του όλα τα πλεονεκτήματα και τις ανεπιθύμτες ενέργειες που σχετίζονται με αυτές και θα τις χορηγήσει μόνο όταν υπάρχουν ξεκάθαρα οφέλη.
Αίτια
Αρκετοί παράγοντες του τρόπου ζωής μπορεί να προκαλέσουν υψηλή χοληστερόλη αίματος, όπως το κάπνισμα, η κακή διατροφή και η μειωμένη φυσική άσκηση, καθώς και παθήσεις όπως η υπέρταση και ο διαβήτης.
Παράγοντες του τρόπου ζωής
Ο τρόπος ζωής μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο υψηλής χοληστερόλης:
- Κακή διατροφή – Ορισμένα τρόφιμα, όπως το συκώτι, τα νεφρά και τα αυγά περιέχουν χοληστερόλη, ωστόσο επηρεάζουν ελάχιστα τα επίπεδα χοληστερόλης στο αίμα. Η τελευταία επηρεάζεται από την ποσότητα κορεσμένων λιπών της διατροφής.
- Μειωμένη φυσική άσκηση – Μπορεί να αυξήσει τα επίπεδα της «κακής χοληστερόλης» (LDL).
- Παχυσαρκία – Αν είστε παχύσαρκος ή υπέρβαρος έχετε συνήθως αυξημένα επίπεδα LDL χοληστερόλης και τριγλυκεριδίων καθώς και μειωμένα επίπεδα HDL χοληστερόλης.
- Αυξημένη κατανάλωση αλκοόλ – Μπορεί να αυξήσει τα επίπεδα χοληστερόλης και τριγλυκεριδίων.
- Κάπνισμα – Μία ουσία που βρίσκεται στο τσιγάρο, η ακρολεΐνη, δεν επιτρέπει στην HDL να μεταφέρει χοληστερόλη από τις λιπώδεις εναποθέσεις στο ήπαρ αυξάνοντας έτσι την πιθανότητα στένωσης των αρτηριών (αθηροσκλήρωσης).
Παθήσεις
Οι ασθενείς με υψηλή αρτηριακή πίεση (υπέρταση) και διαβήτη συχνά έχουν υψηλή χοληστερόλη. Άλλες παθήσεις που μπορεί να αυξήσουν τα επίπεδα της χοληστερόλης είναι:
- Η νεφρική νόσος
- Η ηπατική νόσος
- Ο υποθυρεοειδισμός
Η αντιμετώπιση των παθήσεων αυτών μειώνει τα επίπεδα της χοληστερόλης.
Άλλοι παράγοντες
Υπάρχουν αρκετοί ακόμα παράγοντες που έχουν σχετιστεί με την υψηλή χοληστερόλη και οι οποίοι αυξάνουν τον κίνδυνο καρδιακής ανακοπής ή εγκεφαλικού επεισοδίου. Οι παράγοντες αυτοί περιλαμβάνουν:
- Οικογενειακό ιστορικό στεφανιαίας νόσου ή εγκεφαλικού επεισοδίου – Έχετε αυξημένη πιθανότητα να παρουσιάσετε υψηλή χοληστερόλη αν έχετε συγγενή πρώτου βαθμού άνδρα κάτω των 55 ετών ή γυναίκα κάτω των 65 ετών που έχει παρουσιάσει καρδιακή ανακοπή ή εγκεφαλικό επεισόδιο.
- Οικογενειακό ιστορικό πάθησης που σχετίζεται με τη χοληστερόλη – Για παράδειγμα, συγγενή πρώτου βαθμού με οικογενή υπερχοληστερολαιμία.
- Ηλικία – Η πιθανότητα στένωσης των αρτηριών (αθηροσκλήρωσης) αυξάνεται με την ηλικία.
- Φύλο – Οι άνδρες παρουσιάζουν καρδιακή ανακοπή συχνότερα σε σχέση με τις γυναίκες.
Οικογενής υπερχοληστερολαιμία
Ο όρος «οικογενής υπερχοληστερολαιμία» περιγράφει την υψηλή χοληστερόλη που παρουσιάζει κληρονομικότητα. Προκαλείται από μία μετάλλαξη γονιδίου που κληρονομείται από τον γονιό στο παιδί.
Οι ασθενείς με οικογενή υπερχοληστερολαιμία παρουσιάζουν υψηλή χοληστερόλη από τη γέννηση, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε πρώιμη εμφάνιση καρδιακών προβλημάτων, όπως αθηροσκλήρωση και στεφαναία νόσο.
Η οικογενής υπερχοληστερολαιμία επηρεάζει 1 στα 500 άτομα.
Τριγλυκερίδια
Τα τριγλυκερίδια είναι ακόμα μία λιπώδης ουσία που βρίσκεται στο αίμα. Παράγονται στο ήπαρ. Βρίσκονται επίσης στα γαλακτοκομικά προϊόντα, το κρέας και το μαγειρικό λάδι.
Τα αυξημένα επίπεδα τριγλυκεριδίων μπορεί να είναι αποτέλεσμα:
- Παχυσαρκίας
- Διατροφής με υψηλή περιεκτικότητα σε λίπη και σάκχαρα
- Αυξημένης κατανάλωσης αλκοόλ
- Γενετικών παραγόντων
- Διαβήτη
Διάγνωση
Τα επίπεδα της χοληστερόλης αίματος υπολογίζονται με μία απλή εξέταση αίματος.
Οδηγίες για την εξέταση χοληστερόλης αίματος
Για την εξέταση αυτή λαμβάνεται ένα δείγμα αίματος το οποίο χρησιμοποιείται για να υπολογιστεί η ποσότητα «κακής» χοληστερόλης (LDL), «καλής» χοληστερόλης (HDL) και τριγλυκεριδίων στο αίμα.
Δεν πρέπει να φάτε 10-12 ώρες πριν την εξέταση. Το γεγονός αυτό διασφαλίζει ότι τα αποτελέσματα της εξέτασης δεν θα επηρεαστούν από την τροφή.
Μία νέα εξέταση που υπολογίζει τα επίπεδα της μη-υψηλής-πυκνότητας λιποπρωτεΐνης (non-HDL) χρησιμοποιείται σήμερα καθώς θεωρείται ότι είναι πιο ακριβής στην εκτίμηση του κινδύνου για καρδιαγγειακή νόσο σε σχέση με την LDL. Η non-HDL χοληστερόλη υπολογίζεται αφαιρώντας την HDL χοληστερόλη από την ολική. Δεν χρειάζεται νηστεία πριν την εξέταση αυτή.
Πρέπει να κάνω εξέταση χοληστερόλης αίματος;
Ο γιατρός μπορεί να σας συστήσει εξέταση χοληστερόλης αίματος αν:
- Έχετε διαγνωστεί με στεφανιαία νόσο, εγκεφαλικό επεισόδιο ή περιφερική αρτηριοπάθεια.
- Η ηλικία σας είναι άνω των 40 ετών. Τα άτομα ηλικίας άνω των 40 πρέπει να κάνουν τακτικά εκτίμηση του καρδιαγγειακού κινδύνου.
- Έχετε οικογενειακό ιστορικό πρώιμης καρδιαγγειακής νόσου. Για παράδειγμα αν ο πατέρας ή ο αδερφός σας παρουσίασαν καρδιακή νόσο ή καρδιακή ανακοπή ή εγκεφαλικό πριν τα 55 ή η μητέρα ή αδερφή σας πριν τα 65.
- Έχετε κάποιο συγγενή πρώτου βαθμού με οικογενή χοληστερολαιμία.
- Είστε παχύσαρκος ή υπέρβαρος.
- Έχετε υπέρταση ή διαβήτη.
- Πάσχετε από άλλες παθήσεις όπως νεφρική νόσο, υποθυρεοειδισμό ή παγκρεατίτιδα.
Αποτελέσματα
Μετά την εξέταση, ο γιατρός θα σας εξηγήσει τα αποτελέσματα και θα υπολογίσει τον κίνδυνο να εμφανίσετε καρδιαγγειακή νόσο ή εγκεφαλικό στα επόμενα 10 χρόνια.
Ωστόσο, ο κίνδυνος αυτός δεν βασίζεται αποκλειστικά στα επίπεδα της χοληστερόλης. Άλλοι παράγοντες που συνυπολογίζονται περιλαμβάνουν:
- Το ΔΜΣ (Δείκτη Μάζας Σώματος) – αναλογία του βάρους προς το ύψος σας.
- Παράγοντες κινδύνου που αντιμετωπίζονται – όπως η υπέρταση, ο διαβήτης και άλλες παθήσεις.
- Την ηλικία, το φύλο, το οικογενειακό ιστορικό και την εθνικότητά σας.
Ανάλογα με τα αποτελέσματα, ο γιατρός θα σας συστήσει τι πρέπει να κάνετε για να μειώσετε την πιθανότητα εμφάνισης καρδιαγγειακής νόσου. Η υγιεινή διατροφή και η φυσική άκσηση είναι μια καλή αρχή. Σε περίπτωση που τα παραπάνω δεν είναι αρκετά μπορεί να χορηγηθούν φάρμακα για την μείωση της χοληστερόλης, όπως οι στατίνες.
Οικογενής υπερχοληστερολαιμία
Οι ασθενείς με οικογενή υπερχοληστερολαιμία διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο να εμφανίσουν καρδιαγγειακή νόσο. Το μεγαλύτερο ποσοστό των ασθενών αυτών δεν διαγιγνώσκεται ποτέ και επομένως δεν λαμβάνει θεραπεία.
Καθώς η νόσος αυξάνει τον κίνδυνο καρδιαγγειακής νόσου, είναι σημαντικό να γίνεται έγκαιρη διάγνωση της οικογενούς υπερχοληστερολαιμίας και να χορηγείται θεραπεία.
Αν διαγνωστείτε με οικογενή υπερχοληστερολαιμία, ίσως χρειαστεί γενετικός έλεγχος για να επιβεβαιωθεί η διάγνωση. Τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειάς σας θα πρέπει επίσης να εξεταστούν. Στη συνέχεια, θα πρέπει να γίνεται εκτίμηση της υγείας σας ετησίως και να αντιμετωπίζονται τα συμπτώματα που εμφανίζονται.
Στα παιδιά
Τα παιδιά που έχουν αυξημένο κίνδυνο για οικογενή υπερχοληστερολαιμία πρέπει να εξεταστούν μόλις φτάσουν την ηλικία των 10 ετών. Αυτό συμβαίνει γιατί τα πρώιμα συμπτώματα της καρδιαγγειακής νόσου είναι δυνατό να διαγνωστούν από αυτή την ηλικία. Η διάγνωση γίνεται συνήθως από κάποιο ειδικό στην οικογενή υπερχοληστερολαιμία.
Η έγκαιρη διάγνωση της οικογενούς υπερχοληστερολαιμίας επιτρέπει την εφαρμογή αλλαγών στον τρόπο ζωής, όπως άσκηση και καλή διατροφή, με σκοπό να προληφθούν τα προβλήματα που σχετίζονται με την υψηλή χοληστερόλη.
Θεραπεία
Αν κατά την εξέταση έχετε υψηλή χοληστερόλη, πρέπει να κάνετε αλλαγές στη διατροφή σας και να αυξήσετε το χρόνο που κάνετε φυσική άσκηση.
Αν τα επίπεδα της χοληστερόλης δεν έχουν μειωθεί μετά από μερικούς μήνες, θα χρειαστεί να πάρετε φάρμακα που μειώνουν τη χοληστερόλη.
Η υγιεινή διατροφή, η διακοπή του καπνίσματος και η εντονότερη άσκηση βοηθούν επίσης στην πρόληψη της υψηλής χοληστερόλης.
Διατροφή
Μία υγιεινή, ισορροπημένη διατροφή χαμηλή σε κορεσμένα λίπη μπορεί να μειώσει τα επίπεδα της «κακής» κοληστερόλης (LDL).
Προσπαθήστε να αποφύγετε τα παρακάτω τρόφιμα, τα οποία είναι πλούσια σε κορεσμένα λίπη:
- Λιπαρά παράγωγα κρέατος, όπως λουκάνικα
- Βούτυρο
- Κρέμες και παγωτά
- Τυρί, ειδικά το σκληρό τυρί
- Κέικ και μπισκότα
- Σοκολάτα γάλακτος
- Λάδι και γάλα καρύδας
Τα κορεσμένα λίπη πρέπει να αποτελούν λιγότερο από το 11% της ημερήσιας πρόσληψης ενέργειας. Αυτό σημαίνει:
- 30γρ κορεσμένα λίπη ή λιγότερο για το μέσο άνδρα
- 20γρ κορεσμένα λίπη ή λιγότερο για τη μέση γυναίκα
Ελέγχετε πάντα τις ετικέτες των τροφίμων για να γνωρίζετε πόσα κορεσμένα λίπη καταναλώνετε.
Ωμέγα-3 λιπαρά οξέα
Αρκετοί επιστήμονες πιστεύουν ότι τα λίπη που βρίσκονται στο αβοκάντο και τα λιπαρά ψάρια, όπως το σκουμπρί, ο σολομός και ο τόνος είναι υγιεινά.
Αυτά είναι γνωστά ως ωμέγα-3 λιπαρά οξέα και σε υψηλές δόσεις μπορεί να μειώσουν τα επίπεδα των τριγλυκεριδίων σε ορισμένα άτομα. Ωστόσο, η υπερβολική κατανάλωσή τους μπορεί να προκαλέσει παχυσαρκία.
Για τους ασθενείς με υψηλά επίπεδα τριγλυκεριδίων, τουλάχιστον 2 μερίδες λιπαρών ψαριών την εβδομάδα, θεωτείται ότι προσφέρουν οφέλη. Ωστόσο, δεν υπάρχουν στοιχεία που να δείχνουν ότι η κατανάλωση συμπληρωμάτων διατροφής με ωμέγα-3 λιπαρά οξέα προσφέρει τα ίδια αποτελέσματα.
Φάρμακα για τη μείωση της χοληστερόλης
Υπάρχουν αρκετά είδη φαρμάκων για τη μείωση της χοληστερόλης και το καθένα λειτουργεί με διαφορετικό τρόπο. Ο γιατρός θα σας συστήσει το κατάλληλο φάρμακο και μπορεί να χορηγήσει επίσης φάρμακο για την υπέρταση.
Τα συχνότερα συνταγογραφούμενα φάραμακα είναι:
Στατίνες
Οι στατίνες αποκλείουν το ένζυνο του ήπατος που επάγει την παραγωγή χοληστερόλης. Αυτό οδηγεί σε μείωση των επιπέδων χοληστερόλης στο αίμα.
Το φάρμακο που χορηγείται συχνότερα είναι η ατορβαστατίνη. Άλλες στατίνες είναι η σιμβαστατίνη και η ροσουβαστατίνη.
Ορισμένες φορές μπορεί να παρουσιαστούν ανεπιθύμητες ενέργειες από τη χορήγση στατινών. Αυτές περιλαμβάνουν κεφαλαλγίες, μυαλγίες και στομαχικές διαταραχές, όπως δυσπεψία, διάρροια ή δυσκοιλιότητα.
Οι στατίνες χορηγούνται σε άτομα που διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο καρδιακής νόσου και δεν αντιμετωπίζεται με άλλα μέσα, καθώς πρέπει να χορηγούνται εφ’ όρου ζωής. Η διακοπή των στατινών προκαλεί εκ νέου άνοδο των επιπέδων χοληστερόλης.
Ασπιρίνη
Σε ορισμένες περιπτώσεις, ο γιατρός μπορεί να συστήσει χαμηλή δόση ασπιρίνης ημερησίως, ανάλογα με την ηλικία αλλά και άλλους παράγονες κινδύνου.
Η χαμηλή δόση ασπιρίνης βοηθά στην πρόληψη του σχηματισμού θρόμβων, ειδικά για ασθενείς με ιστορικό καρδιακής ανακοπής, αγγειακής νόσου ή σε αυτούς με αυξημένο κίνδυνο καρδιαγγειακής νόσου.
Χρειάζεται επίσης να γίνονται τακτικά εξετάσεις αίματος για να παρακολουθείται η λειτουργία του ήπατος.
Εζετιμίμπη
Η εζετιμίμπη είναι ένα φάρμακο που αποτρέπει την απορρόφηση της χοληστερόλης των τροφίμων και τη μεταφορά της από το έντερο στο αίμα. Δεν είναι όσο αποτελεσματικό όσο οι στατίνες, ωστόσο συνοδεύεται από λιγότερες ανεπιθύμητες ενέργειες.
Αρκετές φορές χορηγείται σε συνδυασμό με στατίνες αν οι τελευταίες δεν επαρκούν για τη μείωση των επιπέδων χοληστερόλης.
Αν δεν μπορείτε να λάβετε στατίνες λόγω κάποιας πάθησης ή άλλων φαρμάκων που αλληλεπιδρούν με αυτές, ενδεχομένως να σας χορηγηθεί εζετιμίμπη. Η εζετιμίμπη σπανίως προκαλεί ανεπιθύμητες ενέργειες.
Πρόληψη
Μπορείτε να μειώσετε τα επίπεδα της χοληστερόλης με μία υγιεινή, ισορροπημένη διατροφή χαμηλή σε κορεσμένα λίπη, με τη φυσική άσκηση, τι διακοπή του καπνίσματος και τον περιορισμό του αλκοόλ.
Διατροφή
Αν κάνετε ανθυγιεινή διατροφή υψηλής περιεκτικότητας σε λίπη, διατρέχετε αυξημένο κίνδυνο να σχηματιστούν λιπώδεις πλάκες στις αρτηρίες σας. Αυτό συμβαίνει γιατί τα λιπώδη φαγητά περιέχουν χοληστερόλη.
Υπάρχουν δύο είδη λιπών: τα κορεσμένα και τα ακόρεστα. Πρέπει να αποφεύγετε τα τρόφιμα που περιέχουν κορεσμένα λίπη, καθώς θα αυξήσουν τα επίπεδα της «κακής» χοληστερόλης (LDL) στο αίμα σας.
Τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε κορεσμένα λίπη είναι:
- Οι πίτες με κρέας
- Τα λουκάνικα
- Το βούτυρο
- Το χοιρινό λίπος
- Οι κρέμες
- Τα σκληρά τυριά
- Τα κέικ και τα μπισκότα
- Τα τρόφιμα που περιέχουν λάδι καρύδας
Δεν είναι, ωστόσο, υγιεινό να αποκλείσετε εντελώς τα λίπη από τη διατροφή σας. Είναι σημαντικό να αντικαταστήσετε τα κορεσμένα λίπη με ακόρεστα. Τα τελευταία φαίνεται ότι ανεβάζουν τα επίπεδα της «καλής» χοληστερόλης (HDL) και μειώνουν την πιθανότητα σχηματισμού φραγμών στις αρτηρίες.
Τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε ακόρεστα λίπη είναι:
- Τα λιπαρά ψάρια
- Το αβοκάντο
- Οι ξηροί καρποί και οι σπόροι
- Οι ηλιόσποροι και το ελαιόλαδο
Μία διατροφή χαμηλή σε λίπη περιλαμβάνει αρκετές ίνες, όπως το ρύζι, το ψωμί και τα μακαρόνια ολικής αλέσεως, τα φρούτα και τα λαχανικά. Τα φρούτα και τα λαχανικά μειώνουν τα επίπεδα της χοληστερόλης, περιέχουν βιταμίνες, μέταλλα και ίνεςκαι διατηρούν τον οργανισμό σας σε καλή κατάσταση. Προσπαθήστε να τρώτε 5 μερίδες των 80γρ φρούτων και λαχανικών κάθε μέρα.
Κάπνισμα
Μία χημική ουσία που βρίσκεται στα τριγάρα, η ακρολεΐνη, δεν επιτρέπει στην HDL να μεταφέρει τις λιπώδεις εναποθέσεις στο ήπαρ, γεγονός που οδηγεί σε υψηλή χοληστερόλη και στένωση των αρτηριών (αθηροσκλήρωση). Αυτό σημαίνει ότι το κάπνισμα είναι μεγάλος παράγοντας κινδύνου τόσο για την καρδιακή ανακοπή όσο και το εγκεφαλικό επεισόδιο.
Η διακοπή του καπνίσματος βοηθά σημαντικά στην πρόληψη της υψηλής χοληστερόλης. Ο γιατρός μπορεί να σας συμβουλεύσει στο θέμα αυτό και να προσφέρει τρόπους να αντιμετωπίσετε τα συμπτώματα από τη διακοπή του καπνίσματος.
Φυσική άσκηση
Η τακτική άσκηση αυξάνει τα επίπεδα της HDL στον οργανισμό και επάγει τη μεταφορά των λιπώδων εναποθέσεων στο ήπαρ με σκοπό να αποδομηθούν.
Η άσκηση σάς βοηθά επίσης να διατηρήσετε το βάρος σας σε υγιή επίπεδα ή να χάσετε βάρος αν είστε υπέρβαρος. Η παχυσαρκία αυξάνει τα επίπεδα της «κακής» χοληστερόλης στο αίμα.
Ένα ακόμα όφελος από τη φυσική άσκηση είναι η μείωση της αρτηριακής πίεσης γεγονός που προφυλάσσει την υγεία της καρδιάς και των αγγείων.
150 λεπτά μέτριας έντασης άσκησης εβδομαδιαίως είναι απαράιτητα για τη μείωση της χοληστερόλης. Το γρήγορο περπάτημα, το κολύμπι και το ποδήλατο είναι παραδείγματα μέτριας έντασης άσκησης.
Πηγή: NHS