Εν τω Βάθει Φλεβική Θρόμβωση και Πνευμονική Εμβολή: Πλήρης Οδηγός

Η εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση είναι μία σοβαρή πάθηση η οποία χαρακτηρίζεται από θρόμβους αίματος οι οποίοι εντοπίζονται κυρίως στα κάτω άκρα, το μηρό, την πύελο ή (σπανιότερα) στα άνω άκρα.

Η κατάσταση αυτή μπορεί να αντιμετωπιστεί, ωστόσο συχνά έχει σοβαρές επιπλοκές. Για το λόγο αυτό, είναι σημαντικό να αναζητούμε άμεσα ιατρική βοήθεια μόλις εμφανιστούν συμπτώματα.

Η πνευμονική εμβολή είναι μία νόσος που σχετίζεται συχνά με την εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση. Εμφανίζεται συνήθως όταν ένα τμήμα θρόμβου αίματος της εν τω βάθει φλεβικής θρόμβωσης αποσπάται από τη φλέβα που έχει σχηματιστεί και ταξιδεύει στην καρδιά δια μέσου των πνευμονικών αρτηριών. Το γεγονός αυτό μπορεί να προκαλέσει σημαντικές βλάβες στους πνεύμονες ή άλλα όργανα και είναι απειλητικό για τη ζωή.

Η εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση και η πνευμονική εμβολή εμφανίζονται όταν οι θρόμβοι σχηματίζονται στις εν τω βάθει φλέβες, όπως για παράδειγμα αυτές που βρίσκονται στην περιοχή της πυέλου, του μηρού ή της κνήμης.

Οι θρόμβοι αίματος που σχηματίζονται στις φλέβες που βρίσκονται κοντά στην επιφάνεια του δέρματος, γνωστοί ως επιφανειακοί φλεβικοί θρόμβοι, συνήθως δεν προκαλούν πνευμονική εμβολή.

Η πνευμονική εμβολή δεν αποδίδεται πάντοτε στην εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση.

Παράγοντες Κινδύνου

Η πνευμονική εμβολή και η εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση μπορεί να εμφανιστούν σε οποιονδήποτε ασθενή. Ωστόσο, υπάρχουν διάφοροι παράγοντες που μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο εμφάνισης των παθήσεων αυτών. Η παρουσία περισσοτέρων του ενός από τους παραπάνω παράγοντες αυξάνει τον κίνδυνο αθροιστικά.

Σύμφωνα με το American Academy of Orthopaedic Surgeons (AAOS) οι ακόλουθοι παράγοντες μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο εν τω βάθει φλεβικής θρόμβωσης και πνευμονικής εμβολής:

  • Προχωρημένη ηλικία
  • Καρκίνος και χημειοθεραπεία ή ακτινοθεραπεία
  • Τραυματισμοί των φλεβών από ένα κάταγμα, ένα μυϊκό τραυματισμό ή ένα χειρουργείο
  • Επιβράδυνση της ροής του αίματος, ιδιαίτερα στα κάτω άκρα
  • Περιορισμός της κίνησης, ως αποτέλεσμα κάποιας νόσου, ενός ταξιδίου, παρατεταμένης διάρκειας σε καθιστική θέση, σταύρωμα των ποδιών, παράλυση ή άλλους λόγους
  • Κιρσοί ή άλλες προϋπάρχουσες παθήσεις
  • Υψηλά επίπεδα οιστρογόνων από αντισυλληπτικά χάπια, θεραπεία υποκατάστασης ορμονών ή εγκυμοσύνη
  • Ατομικό ή οικογενειακό ιστορικό εν τω βάθει φλεβοθρόμβωσης, πνευμονικής εμβολής ή διαταραχών της πήξης
  • Παχυσαρκία
  • Κεντρικός φλεβικός καθετήρας
  • Κάπνισμα
  • Κατάγματα του ισχίου ή των κάτω άκρων
  • Ιστορικό χειρουργείου στο ισχίο, το γόνατο ή τα κάτω άκρα, ιδιαίτερα τις πρώτεες 2-10 ημέρες μετά το χειρουργείο

Συμπτώματα

Η εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση και η πνευμονική εμβολή επηρεάζουν συχνότερα τις γυναίκες παρά τους άνδρες που βρίσκονται σε αναπαραγωγική ηλικία, ωστόσο η ισορροπία αυτή ανατρέπεται μετά την εμμηνόπαυση.

Καθώς η νόσος μπορεί να εμφανιστεί σε άτομα οποιασδήποτε ηλικίας ή φύλου, είναι σημαντικό να γνωρίζουμε τα συμπτώματά της.

Συμπτώματα της Εν Τω Βάθει Φλεβικής Θρόμβωσης

Ορισμένοι ασθενείς με εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση δεν παρουσιάζουν καθόλου συμπτώματα. Αν ωστόσο παρουσιάσετε οποιοδήποτε από τα παρακάτω συμπτώματα και έχετε παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση της νόσου, πρέπει να αναζητήσετε ιατρική βοήθεια το ταχύτερο δυνατό.

Τα συμπτώματα της εν τω βάθει φλεβικής θρόμβωσης περιλαμβάνουν:

  • Αίσθημα κράμπας στην κνήμη που δεν υποχωρεί
  • Οίδημα, άλγος και θερμότητα στα άκρα το οποίο εντοπίζεται στη μία πλευρά του σώματος
  • Ερυθρότητα στο δέρμα
  • Οιδηματώδη ή διογκωμένα αγγεία
Συμπτώματα της Πνευμονικής Εμβολής

Η πνευμονική εμβολή μπορεί συχνά να συνοδεύεται από συμπτώματα εν τω βάθει φλεβικής θρόμβωσης, χωρίς ωστόσο αυτό να συμβαίνει πάντοτε.

Η πνευμονική εμβολή είναι ιδιαίτερα επικίνδυνη κατάστση και επομένως πρέπει να επισκεφθείτε άμεσα τον γιατρό αν παρουσιάσετε οποιοδήποτε από τα παρακάτω συμπτώματα:

  • Δύσπνοια
  • Αρρυθμία ή ταχυκαρδία
  • Θωρακικό άλγος και δυσφορία
  • Αιμόπτυση
  • Υπόταση, λιποθυμία ή ίλιγγος
  • Άγχος ή νευρικότητα

Διάγνωση

Ο γιατρός ξεκινά αρχικά με ερωτήσεις σχετικά με τα συμπτώματα και στη συνέχεια κάνει κλινική εξέταση. Αν κρίνει ότι είναι απαραίτητο θα ζητήσει και απεικονιστικές ή άλλες εξετάσεις οι οποίες δεν είναι επεμβατικές.

Η Εξέταση D-Dimers είναι μία εξέταση αίματος που μπορεί να διαπιστώσει αν υπάρχει αυξημένη πηκτικότητα του αίματος στον οργανισμό.

Αν είναι αρνητική αυτό σημαίνει ότι ο ασθενής διατρέχει χαμηλό κίνδυνο θρομβώσεων ή πνευμονικής εμβολής. Η αρνητική εξέταση D-Dimers σημαίνει ότι δεν πρέπει να γίνουν περαιτέρω εξετάσεις.

Αν ωστόσο, η εξέταση είναι θετική αυτό δεν αποτελεί απαραίτητα αίτιο ανησυχίας καθώς μπορεί να αποδίδεται στην επούλωση ενός επιφανειακού τραύματος ή εκχυμώσεων.

Η εξέταση VQ scan στους πνεύμονες μπορεί να διαπιστώσει πόσο αποτελεσματικά γίνεται η κυκλοφορία του αίματος και του οξυγόνου στους τελευταίους. Περιλαμβάνει χορήγηση μικρής ποσότητας μίας ραδιενεργής ουσίας.

Αν ένας ασθενής χρειάζεται περαιτέρω εξετάσεις μετά τα D-dimers, ο γιατρός πρέπει να προτιμήσει την εξέταση VQ από την αξονική τομογραφία καθώς η έκθεση του ασθενούς στη ραδιενέργεια είναι χαμηλότερη.

Ο υπέρηχος duplex ή triplex μπορεί να ανιχνεύσει θρόμβους αίματος στις φλέβες ή να αποδώσει το αγγειακό πρόβλημα σε άλλα αίτια.

Η Αξονική Τομογραφία μπορεί να βοηθήσει τον γιατρό να διαπιστώσει θρόμβους αίματος στις αρτηρίες και στις φλέβες. Γίνεται συνήθως μετά από ενδοφλέβια χορήγηση σκιαγραφικού έτσι ώστε να διακρίνονται καλύτερα οι πνευμονικές αρτηρίες.

Η Μαγνητική Τομογραφία μπορεί να εξετάσει ταυτόχρονα τις φλέβες τις πυέλου και των κάτων άκρων. Η εξέταση αυτή χρησιμοποιείται λιγότερο συχνά από τις υπόλοιπες.

Η Φλεβογραφία περιλαμβάνει ενδοφλέβια έγχυση σκιαγραφικού σε μία φλέβα ενός άκρου και στη συνέχεια εξέταση με ακτίνες Χ για την εξέταση της παρουσίας θρόμβων.

Οι Εξετάσεις Αίματος μπορούν επίσης να διαπιστώσουν αν υπάρχει κάποια διαταραχή της πήξης. Ειδικές εξετάσεις αίματος προσφέρουν τα καλύτερα αποτελέσματα, ωστόσο οι εξετάσεις αυτές είναι αρκετά ακριβές και μπορεί να χρειαστούν ημέρες.

Ο γιατρός ζητά εξετάσεις αίματος μόνο αν:

  • Ο ασθενής έχει εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση ή πνευμονική εμβολή και ο γιατρός θέλει να εξετάσει αν έχει διαταραχές της πήξης.
  • Ο γιατρός θέλει να εξετάσει τον ασθενή για διαταραχές της πήξης καθώς έχει οικογενειακό ιστορικό εν τω βάθει φλεβικής θρόμβωσης ή πνευμονικής εμβολής.

Θεραπεία

Η εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση πρέπει να αντιμετωπίζεται άμεσα πριν προλάβει να προκαλέσει πνευμονική εμβολή.

Αντιπηκτικά Φάρμακα

Οι ασθενείς με εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση χρειάζονται συνήθως αντιπηκτικά φάρμακα, όπως η βαρφαρίνη.

Η χορήγηση των αντιπηκτικών έχει ως στόχο:

  • Να περιορίσει την υπερβολική πήξη του αίματος
  • Να σταματήσει την περαιτέρω διόγκωση των θρόμβων

Πρέπει να σημειωθεί, ωστόσο, ότι τα αντιπηκτικά δεν μπορούν να διασπάσουν θρόμβους που έχουν ήδη σχηματιστεί. Καθώς παρεμβαίνουν στη διαδικασία της πήξης επιτρέπουν στον οργανισμό να διασπάσει τους θρόμβους μέσω των φυσιολογικών του μηχανισμών.

Τα αντιπηκτικά φάρμακα χορηγούνται συνήθως σε μορφή χαπιού ή ενέσιμα.

Στους περισσότερους ασθενείς η αντιπηκτική αγωγή έχει διάρκεια τουλάχιστον 3 μηνών, ωστόσο αυτό συνήθως αποφασίζεται εξατομικευμένα.

Οι παράγοντες που επηρεάζουν τη θεραπεία με αντιπηκτικά περιλαμβάνουν:

  • Την εγκυμοσύνη στις γυναίκες
  • Τον βραχυπρόθεσμο ή μακροπρόθεσμο κίνδυνο θρόμβων
  • Το ιστορικό θρομβώσεων
  • Τις συνοδές παθήσεις του ασθενούς
Φίλτρο Κάτω Κοίλης Φλέβας

Ορισμένοι ασθενείς δεν μπορούν να χρησιμοποιήσουν αντιπηκτικά καθώς διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο αιμορραγίας. Στους ασθενείς αυτούς χρησιμοποιείται ένα φίλτρο κάτω κοίλης φλέβας.

Ο γιατρός εισάγει το φίλτρο αυτό σε ένα μεγάλο αγγείο της κοιλίας που λέγεται κάτω κοίλη φλέβα. Στο σημείο αυτό, μπορεί να σταματήσει τους θρόμβους αίματος πριν προκαλέσουν πνευμονική εμβολή.

Ωστόσο, το φίλτρο αυτό δεν σταματά το σχηματισμό νέων θρόμβων. Συχνά, οι θρόμβοι μπορούν να ξεπεράσουν το φίλτρο από μικρότερα αγγεία ή να σχηματιστούν πάνω στο φίλτρο, να αποκολληθούν και να φτάσουν έτσι στους πνεύμονες. Το φίλτρο μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε ορισμένους ασθενείς επιπροσθέτως με την αντιπηκτική αγωγή.

Άλλες Επιλογές

Στα σοβαρά περιστατικά της εν τω βάθει φλεβικής θρόμβωσης, ο αγγειοχειρουργός έχει δύο επιλογές:

  • Μπορεί να εξετάσει τη φλέβα στο σημείο που βρίσκεται ο θρόμβος και στη συνέχεια να τον αφαιρέσει με μία επέμβαση που λέγεται θρομβεκτομή.
  • Μπορεί να χρησιμοποιήσει ένα TPA θρομβολυτικό φάρμακο, στο σημείο της θρόμβωσης για να διασπάσει το θρόμβο.
Θεραπεία της Πνευμονικής Εμβολής

Η θεραπεία της πνευμονικής εμβολής περιλαμβάνει συνήθως αντιπηκτική αγωγή για τουλάχιστον 3 μήνες ή περισσότερο.

Αν η πνευμονική εμβολή είναι απειλητική για τη ζωή, ο γιατρός μπορεί να χορηγήσει επίσης θρομβολυτική αγωγή.

Η τελευταία διασπά τον θρόμβο αλλά μπορεί να είναι επικίνδυνη καθώς προκαλεί αιμορραγία σε άλλα σημεία του οργανισμού, όπως τον εγκέφαλο και το γαστρεντερικό σωλήνα.

Η απόφαση για τη χορήγηση των φαρμάκων αυτών πρέπει να γίνεται εξατομικευμένα σε κάθε ασθενή.

Σε σπάνιες περιπτώσεις, ένας χειρουργός μπορεί να χρειαστεί να αφαιρέσει το θρόμβο από τους πνεύμονες με μία επέμβαση που λέγεται εμβολεκτομή. Η επέμβαση αυτή έχει αρκετούς κινδύνους και χρησιμοποιείται μόνο ως τελευταία επιλογή σε πολύ σοβαρά περιστατικά.

Πρόληψη

Μπορείτε να περιορίσετε τον κίνδυνο εν τω βάθει φλεβικής θρόμβωσης ή πνευμονικής εμβολής:

  • Προσέχοντας το βάρος σας
  • Αποφεύγοντας την καθιστική ζωή
  • Ενημρώνοντας τον γιατρό σας ότι έχετε οικογενειακό ιστορικό διαταραχών της πήξης
Συμβουλές για τα ταξίδια

Μερικές απλές συμβουλές μπορούν να σας βοηθήσουν στην πρόληψη της εν τω βάθει φλεβοθρόμβωσης, ιδιαίτερα όταν ταξιδεύετε.

Αυτές περιλαμβάνουν:

  • Αν πρέπει να είστε καθιστοί για μεγάλη διάρκεια (πάνω από 4 ώρες) προσπαθήστε να σηκώνεστε σε τακτά χρονικά διαστήματα.
  • Κινηθείτε όσο το δυνατόν περισσότερο, ακόμα κι αν είστε καθιστοί.
  • Φορέστε κάλτσες συμπίεσης αν διατρέχετε αυξημένο κίνδυνο εν τω βάθει φλεβικής θρόμβωσης.
  • Πίνετε αρκετά υγρά.
  • Ακολουθήστε μία ισορροπημένη δίαιτα.

Όταν ταξιδέυετε με το αεροπλάνο, προσπαθήστε να περπατάτε στο διάδρομο κάθε μισή ώρα.

Οι ασθενείς με οικογενειακό ή ατομικό ιστορικό θρομβώσεων πρέπει να προσέχουν ιδιαίτερα τα συμπτώματα που παραπέμπουν σε εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση ή πνευμονική εμβολή.

Ακολουθήστε μας στο Google News για την έγκυρη επιστημονική ενημέρωσή σας, έγκαιρα!

Μην χάσετε:
Σχετικά Αρθρα