Βιταμίνη Β12: Απαραίτητη για υγιή εγκέφαλο

Η Βιταμίνη Β12, ή κοβαλαμίνη, είναι μία από τις 8 βιταμίνες Β. Διασφαλίζει τη σωστή λειτουργία του εγκεφάλου, του νευρικού συστήματος και των ερυθρών αιμοσφαιρίων.

Τι είναι η βιταμίνη Β12;

Όπως όλες οι βιταμίνες Β, η βιταμίνη Β12 είναι μία υδατοδιαλυτή βιταμίνη. Αυτό σημαίνει ότι διαλύεται στο νερό και ταξιδεύει μέσω της κυκλοφορίας του αίματος. Το σώμα μπορεί να αποθηκεύσει βιταμίνη Β12 για διάστημα έως και 4 ετών. Η περίσσεια βιταμίνης Β12 αποβάλλεται με τα ούρα.

Δομικά, η βιταμίνη Β12 είναι η μεγαλύτερη και η πλέον πολύπλοκη βιταμίνη. Μπορεί να παραχθεί τεχνητά μέσω της βακτηριακής ζύμωσης.

Χρήσεις

Όπως προαναφέρθηκε, η βιταμίνη Β12 παίζει σημαντικό ρόλο στη φυσιολογική λειτουργία του εγκεφάλου και του νευρικού ιστού και στο σχηματισμό των ερυθρών αιμοσφαιρίων. Βοηθά επίσης στη ρύθμιση και σύνθεση του DNA.

Συμμετέχει στο μεταβολισμό κάθε κυττάρου του σώματος, καθώς και στη σύνθεση των λιπαρών οξέων και στην παραγωγή ενέργειας. Βοηθά το σώμα να απορροφήσει το φολικό οξύ διευκολύνοντας έτσι την απελευθέρωση ενέργειας.

Το ανθρώπινο σώμα παράγει εκατομμύρια ερυθρά αιμοσφαίρια ανά λεπτό, ωστόσο χωρίς τη βιταμίνη Β12, δεν μπορούν να πολλαπλασιαστούν σωστά. Η παραγωγή ερυθρών αιμοσφαιρίων μειώνεται αν τα επίπεδα της Βιταμίνης Β12 είναι χαμηλά. Αποτέλεσμα αυτού είναι η εμφάνιση αναιμίας.

Τα συχνότερα συμπτώματα της αναιμίας είναι η κόπωση, η δύσπνοια και το αίσθημα παλμών. Οι ασθενείς με αναιμία μπορεί να παρουσιάσουν επίσης:

  • Άλγος στο στόμα ή τη γλώσσα
  • Απώλεια βάρους
  • Κίτρινο ή ωχρό δέρμα
  • Διάρροια
  • Προβλήματα στον εμμηνορρυσιακό κύκλο

Η ανεπάρκεια βιταμίνης Β12 αυξάνει επίσης την ευαισθησία στις λοιμώξεις.

Πηγές Βιταμίνης Β12

Η βιταμίνη Β12 βρίσκεται φυσικά στις ζωικές τροφές, όπως το ψάρι, το κρέας, τα αυγά και τα γαλακτοκομικά προϊόντα. Συνήθως δεν βρίσκεται στα φυτικά τρόφιμα.

Τρόφιμα που αποτελούν καλές πηγές βιταμίνης Β12 είναι:

  • Το βόειο, το χοιρινό και το αρνίσιο κρέας, το ζαμπόν και τα πουλερικά
  • Τα ψάρια, ειδικά ο μπακαλιάρος και ο τόνος
  • Το γάλα, το τυρί και το γιαούρτι
  • Ορισμένα θρεπτικά προϊόντα ζύμης
  • Τα αυγά

Οι vegans δεν καταναλώνουν ζωικά προϊόντα επομένως χρειάζονται συμπληρώματα βιταμίνης Β12 για να προστατευτούν από την ανεπάρκεια. Αυτό είναι σημαντικό ιδιαίτερα κατά την εγκυμοσύνη και το θηλασμό.

Βιταμίνη Β12 μπορεί να έχει προστεθεί τεχνητά στο γάλα σόγιας και στα δημητριακά.

Ανεπάρκεια Βιταμίνης Β12

Η ανεπάρκεια βιταμίνης Β12 μπορεί να προκαλέσει σοβαρές και μη αναστρέψιμες βλάβες, ειδικά στο νευρικό σύστημα και στον εγκέφαλο. Μπορεί να προκαλέσει επίσης αναιμία. Ακόμα και σε ελαφρώς χαμηλότερα επίπεδα βιταμίνης Β12 από το φυσιολογικό, μπορεί να εμφανιστεί κατάθλιψη, συγχυτικά προβλήματα μνήμης και κόπωση. Ωστόσο, τα συμπτώματα αυτά είναι πολύ γενικά και δεν είναι αρκετά για να τεθεί η διάγνωση της ανεπάρκειας βιταμίνης Β12.

Μπορεί να υπάρχει ακόμα δυσκοιλιότητα, απώλεια της όρεξης και απώλεια βάρους.

Σοβαρότερα συμπτώματα περιλαμβάνουν νευρολογικές διαταραχές όπως μούδιασμα και τρόμος των χεριών και των ποδιών. Κάποιοι ασθενείς μπορεί να παρουσιάσουν απώλεια της ισορροπίας.

Η ανεπάρκεια βιταμίνης Β12, αν δεν αντιμετωπιστεί άμεσα, μπορεί να προκαλέσει μόνιμες νευρικές και εγκεφαλικές βλάβες. Η μειωμένη πρόσληψη βιταμίνης Β12 αυξάνει, ακόμη, τον κίνδυνο ψύχωσης, μανίας και άνοιας.

Τα παιδιά με ανεπάρκεια βιταμίνης Β12 μπορεί να παρουσιάσουν ακούσιες κινήσεις, προβλήματα στα αντανακλαστικά, δυσκολίες στη σίτιση, ευερεθιστότητα και τελικά διαταραχές στην ανάπτυξη, αν η ανεπάρκεια δεν αντιμετωπιστεί.

Ποιοι κινδυνεύουν από ανεπάρκεια βιταμίνης Β12;

Οι vegans δεν καταναλώνουν ζωικά προϊόντα. Διατρέχουν επομένως μεγαλύτερο κίνδυνο για εμφάνιση ανεπάρκειας βιταμίνης Β12 ειδικά κατά την εγκυμοσύνη και το θηλασμό. Τα φυτικά προϊόντα δεν περιέχουν αρκετή ποσότητα κοβαλαμίνης για να διασφαλίσουν τη μακροπρόθεσμη υγεία.

Οι ασθενείς με αυτοάνοση γαστρίτιδα μπορεί να έχουν επίσης ανεπάρκεια βιταμίνης Β12. Οι ασθενείς με τη νόσο αυτή δεν έχουν αρκετές ποσότητες ενδογενή παράγοντα, μίας πρωτεΐνης του στομάχου που επιτρέπει στο σώμα να απορροφήσει τη βιταμίνη Β12.

Άλλες ομάδες που κινδυνεύουν από ανεπάρκεια είναι οι ασθενείς με προβλήματα του λεπτού εντέρου. Για παράδειγμα, οι ασθενείς στους οποίους έχουν αφαιρεθεί τμήματα του εντέρου ή οι ασθενείς με νόσο του Crohn.

Η γαστρίτιδα, η κοιλιοκάκη και η φλεγμονώδης νόσος του εντέρου μπορεί επίσης να οδηγήσουν σε ανεπάρκεια λόγω της μειωμένης απορρόφησης θρεπτικών ουσιών.

Οι ασθενείς με χρόνιο αλκοολισμό μπορεί επίσης να έχουν ανεπάρκεια βιταμίνης Β12, για τον ίδιο λόγο.

Οι διαβητικοί ασθενείς που λαμβάνουν μετφορμίνη, πρέπει να παρακολουθούν τα επίπεδα Βιταμίνης Β12 καθώς η μετφορμίνη μειώνει την απορρόφηση της βιταμίνης Β12.

Η θεραπεία περιλαμβάνει ενέσεις βιταμίνης Β12. Η βιταμίνη Β12 χορηγείται ενδοφλεβίως στους ασθενείς με διαταραχές απορρόφησης θρεπτικών ουσιών, καθώς δεν μπορεί να απορροφηθεί με από του στόματος χορήγηση.

Πόσο κοινή είναι η ανεπάρκεια βιταμίνης Β12;

Τα περισσότερα παιδιά και ενήλικες καταναλώνουν επαρκείς ποσότητες βιταμίνης Β12, ωστόσο η ανεπάρκεια κυμαίνεται από 1,5 μέχρι 15% του πληθυσμού.

Αυτό συμβαίνει γιατί κάποιοι άνθρωποι, όπως οι ηλικιωμένοι, οι ασθενείς με αυτοάνοση γαστρίτιδα και οι ασθενείς με αχλωρυδρία ή εντερικές διαταραχές ενδέχεται να μην μπορούν να απορροφήσουν τη βιταμίνης Β12 επαρκώς, είτε αυτή προέρχεται από το φαγητό είτε από συμπληρώματα διατροφής.

Ποια είναι η ποσότητα βιταμίνης Β12 που πρέπει να καταναλώνετε;

Οποιοσδήποτε πάνω από την ηλικία των 14 ετών πρέπει να καταναλώνει τουλάχιστον 2.4 μικρογραμμάρια βιταμίνης Β12 ημερησίως. Οι έγκυες γυναίκες πρέπει να καταναλώνουν 2.6 μικρογραμμάρια και οι θηλάζουσες 2.8.

Η αυξημένη κατανάλωση βιταμίνης Β12 δεν είναι τοξική, ωστόσο καλό είναι να συμβουλευτείτε τον γιατρό σας πριν πάρετε κάποιο συμπλήρωμα διατροφής.

Κάποια φάρμακα μπορεί να παρουσιάσουν αλληλεπιδράσεις με τη βιταμίνη Β12. Αυτά περιλαμβάνουν τη μετφορμίνη, τους αναστολείς αντλίας πρωτονίων και τους αγωνιστές Η2 υποδοχέων, που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία του πεπτικού έλκους. Τα παραπάνω φάρμακα παρεμβαίνουν στην απορρόφηση της βιταμίνης Β12. Υπάρχουν, επίσης, στοιχεία ότι το βακτηριοστατικό αντιβιοτικό, χλωραμφενικόλη ή χλωρομυκετίνη, μπορεί να επηρεάσει την παραγωγή των ερυθρών αιμοσφαιρίων σε ασθενείς που παίρνουν συμπληρώματα βιταμίνης Β12.

Ακολουθήστε μας στο Google News για την έγκυρη επιστημονική ενημέρωσή σας, έγκαιρα!

Μην χάσετε:
Σχετικά Αρθρα