Μετφορμίνη: Όλες οι Ανεπιθύμητες Ενέργειες του Φαρμάκου

Η μετφορμίνη είναι ένα φάρμακο που χρησιμοποιείται από τους περισσότερους ασθενείς με διαβήτη τύπου 2 για τη ρύθμιση των επιπέδων της γλυκόζης στο αίμα.  Άλλοι ασθενείς λαμβάνουν μετφορμίνη για να αντιμετωπίσουν τις ανεπιθύμητες ενέργειες των αντιψυχωσικών φαρμάκων.

Αν και η μετφορμίνη γίνεται εύκολα ανεκτή από τους περισσότερους ασθενείς, ορισμένοι μπορεί να παρουσιάσουν ανεπιθύμητες ενέργειες.

Χρήσεις της Μετφορμίνης

Η μετφορμίνη βοηθά στη ρύθμιση των επιπέδων της γλυκόζης στο αίμα. Αποτελεί την πρώτης γραμμής θεραπεία για το διαβήτη τύπου 2 στους ασθενείς ηλικίας άνω των 10 ετών.

Ορισμένοι γιατροί χορηγούν επίσης μετφορμίνη σε ασθενείς που παίρνουν αντιψυχωσικά φάρμακα. Τα φάρμακα αυτά μειώνουν την αντίσταση στην ινσουλίνη και προκαλούν αύξηση του σωματικού βάρους. Οι ανεπιθύμητες αυτές ενέργειες μπορούν να προληφθούν με τη μετφορμίνη.

Ορισμένοι γιατροί χορηγούν επίσης μετφορμίνη για την αντιμετώπιση της υπογονιμότητας στις γυναίκες με σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών.

Βραχυπρόθεσμες Ανεπιθύμητες Ενέργειες

Οι περισσότεροι ασθενείς που παίρνουν μετφορμίνη δεν παρουσιάζουν ανεπιθύμητες ενέργειες. Ωστόσο, το 30% μπορεί να εκδηλώσει συμπτώματα από το γαστρεντερικό, όπως για παράδειγμα διάρροια, ναυτία ή έμετο.

Οι γιατροί χορηγούν συνήθως χαμηλές δόσεις μετφορμίνης στους ασθενείς που λαμβάνουν το φάρμακο για πρώτη φορά. Αν κρίνεται απαραίτητο, η δόση του φαρμάκου μπορεί να αυξηθεί, ωστόσο αυτό γίνεται σταδιακά για να προληφθούν οι ανεπιθύμητες ενέργειες.

Η λήψη της μετφορμίνης μετά από ένα γεύμα μπορεί αν περιορίσει τις ανεπιθύμητες ενέργειες.

Άλλες ανεπιθύμητες ενέργειες της μετφορμίνης περιλαμβάνουν:

Σπανιότερα, η μετφορμίνη μπορεί να προκαλέσει γαλακτική οξέωση, δηλαδή αύξηση των επιπέδων γαλακτικού οξέος στο αίμα. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε πτώση της αρτηριακής πίεσης, ταχυκαρδία ή ακόμα και θάνατο.

Ο έμετος και η αφυδάτωση μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο γαλακτικής οξέωσης στους ασθενείς που λαμβάνουν μετφορμίνη. Ο γιατρός μπορεί να συστήσει προσωρική διακοπή του φαρμάκου μέχρι να υποχωρήσει ο έμετος.

Οι παρακάτω παράγοντες μπορεί επίσης να αυξήσουν τον κίνδυνο γαλακτικής οξέωσης:

  • Μία χειρουργική επέμβαση
  • Χαμηλά επίπεδα οξυγόνου
  • Αλκοολισμός
  • Ηπατική ανεπάρκεια
  • Νεφρική ανεπάρκεια
  • Μεγάλη ηλικία

Οι ασθενείς που λαμβάνουν μετφορμίνη πρέπει να αποφύγουν την αυξημένη κατανάλωση αλκοόλ. Ο συνδυασμός της μετφορμίνης με αλκοόλ μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο γαλακτικής οξέωσης.

Μακροπρόθεσμες Ανεπιθύμητες Ενέργειες

Αρκετοί ασθενείς χρειάζεται να λάβουν μετφορμίνη για μεγάλη διάρκεια. Η μακροχρόνια λήψη της μετφορμίνης συνδέεται με άλλες ανεπιθύμητες ενέργειες.

Η μετφορμίνη μπορεί να επηρεάσει, αρχικά, την απορρόφηση της βιταμίνης Β12. Ο γιατρός παρακολουθεί συνήθως τα επίπεδα της συγκεκριμένης βιταμίνης σε ασθενείς που λαμβάνουν μετφορμίνη για περισσότερο από 4 μήνες.

Οι ακόλουθοι παράγοντες μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο εμφάνισης ανεπάρκειας βιταμίνης Β12:

  • Χαμηλά επίπεδα βιταμίνης Β12 στην αρχή της θεραπείας
  • Χαμηλά επίπεδα ασβεστίου στη διατροφή
  • Χαμηλή απορρόφηση ασβεστίου

Οι ασθενείς με ανεπάρκεια βιταμίνης Β12 διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο αναιμίας, καθώς και άλλων νευρολογικών ή φυσικών συμπτωμάτων. Η σοβαρότητα των συμπτωμάτων αυτών μπορεί να κυμαίνεται από ήπιο αίσθημα κόπωσης μέχρι σοβαρά νευρολογικά συμπτώματα.

Ορισμένα συμπτώματα της ανεπάρκειας βιταμίνης Β12 περιλαμβάνουν:

  • Αλλαγές στο χρώμα του δέρματος
  • Φλεγμονή στη γλώσσα
  • Έκπτωση των αντανακλαστικών
  • Ευερεθιστότητα
  • Μειωμένη όσφρηση
  • Νευρικές βλάβες
  • Δυσκολία στο περπάτημα
  • Συμπτώματα που ομοιάζουν άνοια

Οι ασθενείς που λαμβάνουν μετφορμίνη πρέπει να κάνουν εξετάσεις αίματος κάθε χρόνο για να διερευνάται η παρουσία αναιμίας. Ο γιατρός πρέπει να εξετάζει επίσης τα επίπεδα της βιταμίνης Β12 κάθε 2-3 χρόνια.

Αντενδείξεις

Η μετφορμίνη δεν πρέπει να χορηγείται σε ασθενείς με σοβαρή ηπατική ή νεφρική ανεπάρκεια. Ο γιατρός πρέπει πάντοτε να εξετάζει τη νεφρική και ηπατική λειτουργία του ασθενούς πριν αποφασίσει να χορηγήσει μετφορμίνη.

Η χορήγηση μετφορμίνης αντενδείκυται επίσης για τους ασθενείς με τις παρακάτω παθήσεις:

  • Αλλεργία στη μετφορμίνη
  • Αλκοολισμό
  • Σοβαρές λοιμώξεις
  • Καρδιακή ανεπάρκεια
  • Σοβαρά προβλήματα του κυκλοφορικού
  • Σοβαρές παθήσεις του αναπνευστικού

Οι ασθενείς που θα κάνουν ακτινογραφία και μαγνητική ή αξονική τομογραφία πρέπει να ενημερώσουν τον γιατρό τους ότι λαμβάνουν μετφορμίνη. Οι παραπάνω εξετάσεις συχνά γίνονται με σκιαγραφικά που περιέχουν ιώδιο, τα οποία αυξάνουν τον κίνδυνο γαλακτικής οξέωσης.

Η θεραπεία με μετφορμίνη μπορεί επίσης να διακοπεί προσωρινά πριν από ένα χειρουργείο. Η γενική αναισθησία μπορεί να μειώσει τα επίπεδα της γλυκόζης στο αίμα και επομένως να αυξήσει τον κίνδυνο υπογλυκαιμίας.

Αλληλεπιδράσεις

Ο παρακάτω πίνακας δείχνει τον τρόπο που η μετφορμίνη αλληλεπιδρά με διάφορα φάρμακα καθώς και τον τρόπο αντιμετώπισης των αλληλεπιδράσεων αυτών.

Φάρμακο
Περιγραφή
Αντιμετώπιση
Διουρητικά

Κορτικοστεροειδή

Φάρμακα για το Θυρεοειδή

Αντισυλληπτικό Χάπι

Φαινυτοΐνη

Αποκλειστές Διαύλων Ασβεστίου

Ο συνδυασμός των φαρμάκων αυτών με τη μετφορμίνη μπορεί να επηρεάσει τη ρύθμιση των επιπέδων της γλυκόζης στο αίμα Τα επίπεδα της γλυκόζης στο αίμα πρέπει να ελέγχονται πιο τακτικά. Ο ασθενής πρέπει να ενημερώσει άμεσα τον γιατρό αν παρουσιαστεί απότομη αύξηση ή μείωση.
Ινσουλίνη Ο συνδυασμός της ινσουλίνης με μετφορμίνη μπορεί να επηρεάσει τη ρύθμιση των επιπέδων της γλυκόζης στο αίμα. Τα επίπεδα της γλυκόζης στο αίμα πρέπει να ελέγχονται πιο τακτικά. Ο ασθενής πρέπει να ενημερώσει άμεσα τον γιατρό αν παρουσιαστεί απότομη αύξηση ή μείωση. Ο γιατρός σε συνέχεια θα προσαρμόσει τη δόση της ινσουλίνης.
Αλκοόλ Η αυξημένη κατανάλωση αλκοόλ κατά τη θεραπεία με μετφορμίνη μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο γαλακτικής οξέωσης. Οι ασθενείς που λαμβάνουν μετφορμίνη πρέπει να περιορίσουν την κατανάλωση αλκοόλ.
Σιμετιδίνη

Ρανολαζίνη

Βαντετανίμπη

Ντολουτεγκραβίρη

Τα φάρμακα αυτά μειώνουν την ικανότητα των νεφρών να απομακρύνουν τη μετφορμίνη από το αίμα. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε γαλακτική οξέωση. Ο γιατρός πρέπει πάντοτε να σταθμίζει τα οφέλη και τους κινδύνους από το συνδυασμό των φαρμάκων αυτών, καθώς πάντοτε μπορεί να υπάρχει μία πιο ασφαλής επιλογή.
Αναστολείς της Καρβονικής Ανυδράσης (τοπιραμάτη, ακεταζολαμίδη) Όσοι λαμβάνουν αναστολείς της καρβονικής ανυδράσης σε συνδυασμό με μετφορμίνη διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο γαλακτικής οξέωσης. Ο γιατρός πρέπει να παρακολουθεί τακτικά τους ασθενείς που λαμβάνουν τα φάρμακα αυτά με σκοπό να ανιχνεύσει τα πρώιμα σημεία της γαλακτικής οξέωσης.

 

Πότε να Επισκεφθείτε τον Γιατρό σας

Αν πιστεύετε ότι έχετε παρουσιάσει ανεπιθύμητες ενέργειες από τη λήψη της μετφορμίνης ενημερώστε τον γιατρό σας. Αυτός θα προσαρμόσει τη δόση ή θα προτείνει κάποιο άλλο φάρμακο.

Ο γιατρός θα σας κάνει επίσης εξετάσεις συχνά για να ελέγξει τα επίπεδα της βιταμίνης Β12 καθώς και την παρουσία αναιμίας. Η ανεπάρκεια της βιταμίνης Β12 και η αναιμία μπορούν να αντιμετωπιστούν με συμπληρώματα στους ασθενείς που συνεχίζουν τη θεραπεία με μετφορμίνη.

Ακολουθήστε μας στο Google News για την έγκυρη επιστημονική ενημέρωσή σας, έγκαιρα!

Μην χάσετε:
Σχετικά Αρθρα