Τελικά φαίνεται ότι ο Μιχαήλ Άγγελος είχε οστεοαρθρίτιδα και όχι ουρική αρθρίτιδα όπως αρχικά πιστεύαμε. Στο παραπάνω συμπέρασμα κατέληξαν αρκετοί επιστήμονες οι οποίοι παρατήρησαν τα χέρια του ζωγράφου και γλύπτη όπως αποτυπώνονται στις απεικονίσεις του από πίνακες άλλων καλλιτεχνών.
Αν και η παρατήρηση αυτή δεν έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τους περισσότερους ανθρώπους, η μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Journal of the Royal Society of Medicine προσφέρει ορισμένες σημαντικές θεωρίες σχετικά με τα δύο κοινά είδη αρθρίτιδας. Καθεμία από αυτές φαίνεται σωστή, ωστόσο δεν ανταποκρίνεται πλήρως στην πραγματικότητα.
Οι Δραστηριότητες με τα Χέρια Προκαλούν Αρθρίτιδα Ή Περιορίζουν τις Βλάβες της;
Αν και ο Μιχαήλ Άγγελος ανέφερε ότι ένιωθε έντονο πόνο και είχε μειωμένη λειτουργικότητα στα χέρια του, συνέχισε τη ζωγραφική και τη γλυπτική μέχρι σχεδόν την ηλικία των 89 ετών. Οι συγγραφείς της μελέτης αναφέρουν ότι η συνεχής ενασχόληση του Μιχαήλ Αγγέλου με τις παραπάνω τέχνες του επέτρεψε να δημιουργήσει αρκετά αριστουργήματα παρά την αρθρίτιδά του. Ωστόσο, οι επιστήμονες τονίζουν επίσης ότι η ασχολία του αυτή ενδεχομένως συνέβαλε στην αρθρίτιδά του. Είναι δυνατό αυτό που πιστεύουμε ότι προκάλεσε την αρθρίτιδα να μπορεί τελικά να βοηθήσει στην αντιμετώπισή της;
Η απάντηση είναι: εξαρτάται. Ο τραυματισμός μίας άρθρωσης, ιδιαίτερα στο μαλακό χόνδρο που περιβάλλει της άρθρωση, μπορεί να οδηγήσει τελικά σε οστεοαρθρίτιδα. Ωστόσο, η θεωρία πως η συνεχής χρήση από την εργασία ή το χόμπι ενός ανθρώπου μπορεί να προκαλέσει αρκετές βλάβες στις αρθρώσεις του έτσι ώστε να προκληθεί οστεοαρθρίτιδα, δεν υποστηρίζεται επαρκώς. Για παράδειγμα, δεδομένα από αθλητές αποστάσεων έχουν δείξει ότι τα ποσοστά οστοεαρθρίτιδας του γόνατος ή του ισχίου δεν είναι υψηλότερα σε αυτούς σε σχέση με το γενικό πληθυσμό. Ομοίως, η συχνότητα ή η σοβαρότητα της οστεοαρθρίτιδας στο κύριο χέρι (δηλαδή το δεξί στους δεξιόχειρες ή το αριστερό στους αριστερόχειρες) είναι η ίδια με το άλλο. Αν ο Μιχαήλ Άγγελος είχε οστεοαρθρίτιδα (και όχι ουρική αρθρίτιδα), τότε θα περιμέναμε και τα δύο χέρια να είχαν αντίστοιχες βλάβες. Ωστόσο στην παρούσα μελέτη οι επιστήμονες εξέτασαν μόνο το αριστερό χέρι.
Αν πάσχετε ήδη από αρθρίτιδα, είναι προτιμότερο να κινείτε τις αρθρώσεις σας όσο το δυνατόν περισσότερο. Αυτός είναι και ο λόγος που ο γιατρός πάντοτε συνιστά άσκηση, φυσιοθεραπεία και συνεχή κίνηση για τα περισσότερα είδη αρθρίτιδας. Οι αρθρώσεις είναι γενικά επιθυμητό να μην παραμένουν σε ακινησία και η υπερβολική τους χρήση δεν θεωρείται προκλητικός παράγοντας για την αρθρίτιδα.
Μπορούμε να Ξεχωρίσουμε τα Διάφορα Είδη Αρθρίτιδας με Απλή Παρατήρηση;
Στην οστεοαρθρίτιδα, τυπικά υπάρχει περιορισμένη φλεγμονή (δηλαδή δεν υπάρχει ερυθρότητα, θερμότητα ή οίδημα). Στους πίνακες που απεικονίζουν το Μιχαήλ Άγγελο και εξετάστηκαν από τη μελέτη φαίνεται ότι υπάρχουν αρθρικές βλάβες που παραπέμπουν σε οστεοαρθρίτιδα, δηλαδή διόγκωση χωρίς φλεγμονή. Σύμφωνα με τα γράμματα του καλλιτέχη ωστόσο, ο Μιχαήλ Άγγελος υπέφερε από μία σειρά συμπτωμάτων, μεταξύ των οποίων αρθρίτιδες στα χέρια και τα πόδια. Εκείνα τα χρόνια, οι επιστήμονες ανέφεραν τα συμπτώματα αυτά ως «gout», ωστόσο ο όρος αυτός περιέγραφε αρκετές διαφορετικές μορφές αρθρίτιδας. Ο Μιχαήλ Άγγελος είχε επίσης νεφρολιθίαση, μία πάθηση που συχνά συνοδεύει την ουρική αρθρίτιδα. Η τελευταία προκαλείται από εναποθέσεις ουρικού οξέος στις αρθρώσεις. Όταν τα επίπεδα του ουρικού οξέος αυξάνονται υπερβολικά, εμφανίζονται επεισόδια αρθραλγίας και νεφρολίθων.
Σύμφωνα με τους επιστήμονες, η απουσία ουρικών τόφων (δηλαδή υποδορίων όζων από κρυστάλλους ουρικού οξέος) και σημείων φλεγμονής στις απεικονίσεις του καλλιτέχνη σε πίνακες αποκλείουν τη διάγνωση της ουρικής αρθρίτιδας. Ωστόσο, πρέπει να σημειωθεί στο σημείο αυτό ότι η ουρική αρθρίτιδα δεν προκαλεί πάντοτε ουρικούς τόφους ή μπορεί να σχηματιστούν σε σημεία που δεν γίνονται εύκολα αντιληπτοί όπως πίσω από τους αγκώνες ή κατά μήκος του αχιλλείου τένοντα. Ανάμεσα στα επεισόδια της ουρικής αρθρίτιδας επίσης, οι αρθρώσεις δεν φλεγμαίνουν. Επίσης, μπορεί να είναι δύσκολο να διαπιστωθεί η φλεγμονή απλά από την παρατήρηση εικόνων, είτε αυτές είναι πίνακες είτε φωτογραφίες. Σε αρκετές περιπτώσεις, μόνο η φυσική εξέταση μπορεί να ανιχνεύσει τα θερμά, «σπογγώδη» ή «υγρά» οιδήματα σε μία άρθρωση που φλεγμαίνει.
Αν μία Εικόνα είναι Χίλιες Λέξεις…
…τότε μία εξέταση είναι 10000. Στην πραγματικότητα, μπορεί να είναι δύσκολο να ξεχωρίσουν τα διάφορα είδη αρθρίτιδας, όπως η οστεοαρθρίτιδα και η ουρική αρθρίτιδα απλά από ένα πίνακα. Φυσικά, υπήρχε πιθανότητα ο Μιχαήλ Άγγελος να πάσχει και από τις δύο παθήσεις.
Όπως φαίνεται, μία μελέτη για κάποιον που έζησε εκατοντάδες χρόνια πριν, μπορεί να έχει επιπτώσεις στη σημερινή ιατρική. Σε μία εποχή που οι εξετάσεις από τους γιατρούς γίνονται συχνά εξ’αποστάσεως, είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι καμία απεικόνιση δεν μπορεί να ξεπεράσει την ακρίβεια μίας κλασικής κλινικής εξέτασης.
Βιβλιογραφία: Harvard Health