Το σύνδρομο ευερεθίστου εντέρου είναι μία αρκετά κοινή νόσος του γαστρεντερικού συστήματος που μπορεί να επηρεάσει σημαντικά την ποιότητα ζωής των ασθενών.
Οι ασθενείς που πάσχουν από τη νόσο αναφέρουν συχνά προβλήματα από το γαστρεντερικό, όπως διάρροια, δυσκοιλιότητα και κοιλιακές κράμπες. Ορισμένοι ασθενείς παρουσιάζουν επιπλέον συμπτώματα, όπως γενικευμένο σωματικό άλγος ή μειωμένη λειτουργικότητα.
Τα αίτια του συνδρόμου ευερεθίστου εντέρου δεν έχουν αποσαφηνιστεί πλήρως, ωστόσο οι επιστήμονες πιστεύουν ότι η νόσος έχει πολυπαραγοντική αιτιολογία.
Οι ασθενείς με σύνδρομο ευερεθίστου εντέρου μπορεί να χρειαστεί να δοκιμάσουν διάφορα φάρμακα, δίαιτες ή άλλαγές στον τρόπο ζωής για να αντιμετωπίσουν τα συμπτώματά τους, καθώς οι διάφορες θεραπείες δεν είναι εξίσου αποτελεσματικές σε όλους τους ασθενείς.
Περιεχόμενα:
Φάρμακα
Η θεραπεία του συνδρόμου ευερεθίστου εντέρου εξαρτάται από τον τύπο της νόσου. Υπάρχουν 3 διαφορετικοί τύποι οι οποίοι περιλαμβάνουν:
- Σύνδρομο ευερεθίστου εντέρου με δυσκοιλιότητα (IBS-C)
- Σύνδρομο ευερεθίστου εντέρου με διάρροια (IBS-D)
- Σύνδρομο ευερεθίστου εντέρου με εναλλαγές διάρροιας-δυσκοιλιότητας (μικτός τύπος IBS-M)
Στο σύνδρομο ευερεθίστου εντέρου με διάρροια χορηγούνται συνήθως τα παρακάτω φάρμακα:
- Λοπεραμίδη
- Ριφαξιμίνη
- Ελουξαδολίνη
Στο σύνδρομο ευερεθίστου εντέρου με δυσκοιλιότητα χορηγούνται συνήθως:
- Συμπληρώματα φυτικών ινών, αν η κατανάλωσή τους από τη διατροφή είναι περιορισμένη
- Καθαρτικά
- Λουβιπροστόνη
- Λινακλοτίδη
- Πλεκανατίδη
Υπάρχουν και άλλα φάρμακα που μπορούν να χορηγηθούν για τη θεραπεία του κοιλιακού άλγους στους ασθενείς με σύνδρομο ευερεθίστου εντέρου. Τα φάρμακα αυτά περιλαμβάνουν:
- Αντισπασμωδικά, τα οποία χαλαρώνουν τους λείους μύες στο λεπτό και το παχύ έντερο, περιορίζοντας τους κοιλιακούς σπασμούς και τις κράμπες.
- Τρικυκλικά αντικαταθλιπτικά σε χαμηλές δόσεις
- Εκλεκτικοί αναστολείς επαναπρόσληψης σεροτονίνης (SSRI) σε χαμηλές δόσεις
Αλλαγές στη Διατροφή και τον Τρόπο Ζωής
Η διατροφή και η άσκηση αποτελούν σημαντικούς παράγοντες στη διαχείριση του συνδρόμου ευερεθίστου εντέρου.
Διατροφή
Ορισμένα τρόφιμα μπορεί να ανακουφίσουν από τα συμπτώματα του συνδρόμου ευερεθίστου εντέρου, ενώ άλλα μπορεί να προκαλέσουν επιδείνωση της νόσου. Ο γιατρός σας μπορεί να σας καθοδηγήσει σχετικά με τα τρόφιμα που πρέπει να προτιμάτε και αυτά που πρέπει να αποφεύγετε. Η διατροφή που θα σας συστήσει ο γιατρός πρέπει να διατηρηθεί για τουλάχιστον μερικές εβδομάδες προκειμένου να διαπιστωθεί αν είναι αποτελεσματική.
Παρακάτω αναφέρονται οι συχνότερες προσεγγίσεις στη διατροφή για τη διαχείριση των συμπτωμάτων του συνδρόμου ευερεθίστου εντέρου.
Διατηρήστε ένα Ημερολόγιο Διατροφής
Ορισμένοι ασθενείς με σύνδρομο ευερεθίστου εντέρου μπορεί να παρατηρήσουν ότι τα συμπτώματά τους επιδεινώνονται μετά την κατανάλωση συγκεκριμένων τροφίμων. Οι ασθενείς αυτοί πρέπει να διατηρήσουν ένα ημερολόγιο διατροφής στο οποίο θα καταγράφουν όλα τα τρόφιμα που καταναλώνουν στη διάρκεια της ημέρας καθώς και τα συμπτώματα που παρουσιάζονται. Με τον τρόπο αυτό θα μπορούν να διαπιστώσουν ποια τρόφιμα προκαλούν επιδείνωση των συμπτωμάτων.
Αυξήστε την Κατανάλωση Φυτικών Ινών
Οι φυτικές ίνες είναι ιδιαίτερα χρήσιμες στην αντιμετώπιση του IBS-C (σύνδρομο ευερεθίστου εντέρου με δυσκοιλιότητα). Σύμφωνα με τα 2015-2016 Dietary Guidelines for Americans, οι ενήλικες πρέπει να καταναλώνουν 22.4-33.6 γραμμάρια φυτικών ινών καθημερινά. Η ποσότητα αυτή διαφοροποιείται ανάλογα με την ηλικία και το φύλο του κάθε ατόμου.
Οι διαλυτές ίνες είναι ιδιαίτερα χρήσιμες για την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων του συνδρόμου ευερεθίστου εντέρου. Οι φυτικές αυτές ίνες βρίσκονται:
- Στα φασόλια
- Στα φρούτα
- Στα προϊόντα βρώμης
Οι φυτικές ίνες πρέπει να εισάγονται σταδιακά στη διατροφή καθώς η υπερβολική κατανάλωσή τους απότομα μπορεί να επιδεινώσει τη δυσκοιλιότητα. Ιδανικά, πρέπει να προστίθεται μία μικρή ποσότητα φυτικών ινών καθημερινά, μέχρι να φτάσουμε στο επιθυμητό επίπεδο. Η αυξημένη κατανάλωση φυτικών ινών μπορεί να προκαλέσει ανεπιθύμητες ενέργειες, όπως μετεωρισμό και αέρια.
Αποφύγετε τη Γλουτένη
Ορισμένοι ασθενείς μπορεί να παρατηρήσουν ότι τα συμπτώματά τους παρουσιάζουν επιδείνωση μετά την κατανάλωση τροφίμων που περιέχουν γλουτένη. Η γλουτένη είναι μία πρωτεΐνη που βρίσκεται στο σιτάρι, το κριθάρι και τη σίκαλη. Ο περιορισμός της κατανάλωσης των παρακάτω τροφίμων που περιέχουν γλουτένη μπορεί να βοηθήσει στην αντιμετώπιση των συμπτωμάτων του συνδρόμου ευερεθίστου εντέρου:
- Δημητριακά
- Σιτηρά
- Μακαρόνια
- Ψωμί
- Επεξεργασμένα τρόφιμα
Ακολουθήστε τη δίαιτα χαμηλών FODMAP
Ορισμένοι ασθενείς δυσκολεύονται στην πέψη τροφίμων που περιέχουν συγκεκριμένους υδατάνθρακες που λέγονται FODMAPs (ζυμώσιμοι ολιγοσακχαρίτες, δισακχαρίτες, μονοσακχαρίτες και αλκοόλες). Η δίαιτα με χαμηλά FODMAP περιορίζει σημαντικά την κατανάλωση των παραπάνω υδατανθράκων.
Παραδείγματα των τροφίμων που περιέχουν τους υδατάνθρακες αυτούς είναι:
- Ορισμένα φρούτα, όπως τα μήλα, τα κεράσια και τα αχλάδια
- Ορισμένα λαχανικά, όπως οι αγκινάρες, τα φασόλια και το λάχανο
- Τα γαλακτοκομικά προϊόντα
- Τα προϊόντα σιταριού και σίκαλης
- Το μέλι και το σιρόπι καλαμποκιού υψηλής περιεκτικότητας σε φρουκτόζη
- Τα γλυκά και οι τσίχλες
Φυσική Άσκηση
Οι συγγραφείς μίας μελέτης του 2014 που εξέτασε τις διαθέσιμες θεραπείες για το σύνδρομο ευερεθίστου εντέρου διαπίστωσε ότι η άσκηση μπορεί βελτιώσει τη λειτουργία του γαστεντερικού σωλήνα, επομένως έχει χρησιμότητα στην αντιμετώπιση των συμπτωμάτων του συνδρόμου. Σύμφωνα με την παραπάνω μελέτη, η γιόγκα δις ημερησίως για 2 μήνες προσφέρει τα ίδια οφέλη στην αντιμετώπιση του συνδρόμου ευερεθίστου εντέρου με τη χορήγηση 2-6 mg λοπεραμίδης καθημερινά.
Άλλες Θεραπείες
Προβιοτικά
Τα παρακάτω 3 προβιοτικά έχουν εξετάστει από διάφορες κλινικές μελέτες για τη θεραπεία του συνδρόμου ευερεθίστου εντέρου:
- Lactobacilli
- Saccharomyces boulardii
- Bifidobacteria
Σύμφωνα με μία ανάλυση του 2014 για τις θεραπείες του συνδρόμου ευερεθίστου εντέρου, οι κλινικές μελέτες για τα Lactobacillus έχουν καταλήξει σε αντικρουόμενα αποτελέσματα. Οι έρευνες για τα Saccharomyces boulardii και Bifidobacteria έχουν διαπιστώσει ορισμένα οφέλη, ωστόσο σίγουρα πρέπει να γίνουν περισσότερες έρευνες για τη χρησιμότητα των παραπάνω βακτηρίων στο σύνδρομο ευερεθίστου εντέρου.
Σύμφωνα με την παραπάνω μελέτη, το βακτήριο Bifio bacterium infantis 35624 είναι αυτό που βοηθά περισσότερο στην αντιμετώπιση του συνδρόμου. Διάφορες έρευνες έχουν δείξει ότι μπορεί να περιορίσει το άλγος και το μετεωρισμό όταν χορηγείται καθημερινά. Ορισμένοι ασθενείς έχουν αναφέρει επίσης ότι το προβιοτικό αυτό βακτήριο βοηθά επίσης στην αντιμετώπιση της δυσκοιλιότητας.
Κατά την επιλογή του καταλλήλου προβιοτικού είναι σημαντικό να συμβουλευτείτε τον γιατρό σας καθώς τα προβιοτικά συμπληρώματα διαφέρουν ως προς τη σύνθεση αλλά και την αποτελεσματικότητά τους.
Μινθέλαιο
Ορισμένοι ασθενείς με σύνδρομο ευερεθίστου εντέρου λαμβάνουν αντισπασμωδικά φάρμακα. Τα φάρμακα αυτά βοηθούν στη χαλάρωση των λείων μυών του λεπτού και του παχέος εντέρου, γεγονός που μπορεί να ανακουφίσει από τους επώδυνους κοιλιακούς σπασμούς.
Σύμφωνα με μία έρευνα του 2014 από το American College of Gastroenterology Task Force on IBS, το μινθέλαιο μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως εναλλακτική επιλογή των αντισπασμωδικών φαρμάκων. Τρεις διαφορετικές τυχαιοποιημένες μελέτες ελεγχόμενες με placebo έδειξαν ότι το μινθέλαιο μειώνει το αίσθημα δυσφορίας του στομάχου, το άλγος και το μετεωρισμό στους ασθενείς με σύνδρομο ευερεθίστου εντέρου.
Πρέπει να σημειωθεί, ωστόσο, ότι δεν έχουν γίνει έρευνες που εξέτασαν την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητα του μινθελαίου στη μακροπρόθεσμη αντιμετώπιση του συνδρόμου.
Έρευνες για Μελλοντικές Θεραπείες
Σήμερα, υπάρχουν διάφορα φάρμακα που στοχεύουν μία σειρά μηχανισμών που συμβάλουν στην εμφάνιση του συνδρόμου ευερεθίστου εντέρου. Οι μηχανισμοί αυτοί περιλαμβάνουν:
- Τη φλεγμονή
- Τις κινήσεις των λείων μυών στο παχύ έντερο
- Αλλαγές στα βακτήρια του εντέρου
Οι ερευνητές συνεχίζουν να εξετάζουν τις επιδράσεις των φαρμάκων που στοχεύουν το γαστρεντερικό σωλήνα, ωστόσο νεότερες έρευνες έχουν επικεντρωθεί σε φάρμακα που στοχεύουν και το κεντρικό νευρικό σύστημα.