Ιός Epstein-Barr: Πώς συνδέεται με τα αυτοάνοσα νοσήματα;

Ο Συστηματικός Ερυθηματώδης Λύκος είναι μία χρόνια αυτοάνοση νόσος που προκαλεί κόπωση, αρθραλγία, δερματικά εξανθήματα και θάνατο. Σήμερα, οι επιστήμονες πιστεύουν ότι ο ιός Epstein-Barr, ο οποίος επηρεάζει το 90% των Αμερικανών, μπορεί να προκαλέσει αλλαγές στην έκφραση των γονιδίων που αυξάνουν σημαντικά την πιθανότητα εμφάνισης ΣΕΛ αλλά και 6 ακόμα αυτοανόσων παθήσεων.

Η έρευνα που κατέληξε στα παραπάνω αλλάζει τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε τη γενετική προδιάθεση και την αλληλεπίδραση μεταξύ γενετικού κινδύνου και περιβάλλοντος.

Γνωρίζουμε εδώ και δεκαετίες ότι ο ιός Epstein-Barr, που ευθύνεται για τη λοιμώδη μονοπυρήνωση, συνδέεται επίσης με ορισμένες αυτοάνοσες παθήσεις, όπως η πολλαπλή σκλήρυνση και η ρευματοειδής αρθρίτιδα. Τα παιδιά που έχουν νοσήσει με τον ιό Epstein-Barr έχουν 50 φορές αυξημένη πιθανότητα να παρουσιάσουν ΣΕΛ. Ο μηχανισμός σύνδεσης των παραπάνω, ωστόσο, παραμένει άγνωστος.

Οι επιστήμονες γνωρίζουν επίσης δεκάδες γονίδια τα οποία αυξάνουν τον κίνδυνο ΣΕΛ. Σύμφωνα με μία θεωρία, μετά τη μόλυνση με τον ιό Epstein-Barr, οι πρωτεΐνες που χρησιμοποιεί ο ιός για να ενεργοποιήσει τα γονίδιά του, αλληλεπιδρούν με τα γονίδια αυτά στο DNA του ασθενούς. Οι ερευνητές στη συνέχεια παρατήρησαν σε ποια σημεία του γονιδιώματος των Β λεμφοκυττάρων καταλήγουν οι πρωτεΐνες ου ιού Epstein-Barr. Τα Β λεμφοκύτταρα είναι τα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος που αλληλεπιδρούν με τα σωματίδια του ιού μετά από μία λοίμωξη.

Η ομάδα εξέτασε 5 πρωτεΐνες του ιού Epstein-Barr. Μία από αυτές, το πυρηνικό αντιγόνο 2 του ιού Epstein-Barr (EBNA2), αλληλεπιδρά με τα μισά περίπου γονίδια που σχετίζονται με τον ΣΕΛ στους ασθενείς ευρωπαϊκής καταγωγής. Στη συνέχεια, συμπεριέλαβαν στην έρευνά τους περισσότερα γονίδια που σχετίζονται με εκατοντάδες άλλες παθήσεις. Σύμφωνα με τους ερευνητές, το EBNA2 αυξάνει τον κίνδυνο 6 ακόμα αυτοανόσων παθήσεων, μεταξύ των οποίων η πολλαπλή σκλήρυνση, η ρευματοειδής αρθρίτιδα και ο διαβήτης τύπου 1. Η έρευνα δημοσιεύτηκε στο Nature Genetics.

Η παρούσα μελέτη είναι η πρώτη που δείχνει ένα πιθανό μηχανισμό με τον οποίο οι περιβαλλοντικοί παράγοντες επηρεάζουν  την πιθανότητα ορισμένων ατόμων να παρουσιάσουν φλεγμονώδεις νόσους. Ορισμένοι ερευνητές, ωστόσο, υποστηρίζουν ότι χρειάζονται περισσότερα δεδομένα για να αποδειχθεί αυτή η συσχέτιση και συγκεκριμένα οι βιολογικοί μηχανισμοί πίσω από αυτή.

Με τα μέχρι τώρα δεδομένα, πάντως, φαίνεται ότι ένα εμβόλιο για τον Epstein-Barr, όταν αναπτυχθεί, θα προσφέρει πρόληψη όχι μόνο για τη λοιμώδη μονοπυρήνωση, αλλά και για πολλές άλλες παθήσεις, αντίστοιχα με το εμβόλιο για τον HPV που προστατεύει από τον καρκίνο του τραχήλου.

Τα ευρήματα αυτά μπορούν να οδηγήσουν επίσης στην ανάπτυξη νέων θεραπειών για το ΣΕΛ αλλά και για άλλες αυτοάνοσες παθήσεις μέσω αναστολής της δράσης του EBNA2 αλλά και άλλων πρωτεϊνών που δεσμεύονται στο DNA στην ίδια θέση με τις πρωτεΐνες του ιού.

Βιβλιογραφία: Science

Ακολουθήστε μας στο Google News για την έγκυρη επιστημονική ενημέρωσή σας, έγκαιρα!

Μην χάσετε:
Σχετικά Αρθρα